Ter hoogte van de Nollenweg en de Huygendijk heeft een aanrijding plaatsgevonden. Daar botsten dinsdag twee auto’s op elkaar. Midden op de kruising kwamen ze tot stilstand, waardoor het overige verkeer ook de nodige hinder ondervond. De oorzaak van het ongeval wordt nog onderzocht.
De hulpdiensten kwamen ter plaatse. Eén van de betrokken automobilisten moest worden meegenomen naar het ziekenhuis. De schade aan de auto’s was groot.
Een bergingsbedrijf heeft allebei de auto’s weggesleept. De afrit van de N242 naar de N508 en de N508 richting Alkmaar werden afgesloten voor het verkeer, omdat de politie onderzoek moest doen naar de toedracht van het ongeluk.
Op verschillende locaties in de Duinstreek worden asielzoekers opgevangen, of wordt daar in de nabije toekomst mee begonnen. Ook de gemeente Bergen moet aan zijn verplichtingen voldoen, maar hoe en waar precies, dat ligt gevoelig. Ook zijn er zorgen over de kwaliteit van de opvang zelf. Op een bewonersavond in Schoorl zegde de gemeente deze week toe dat er in ieder geval een algemeen telefoonnummer komt dat 24 uur per dag bereikbaar is.
Dat telefoonnummer zou onder meer gebeld kunnen worden bij overlast. Want dat is wat veel bewoners vrezen: verveling en uitzichtloosheid die zich uitwerken in misdragingen, in de directe omgeving van de opvanglocaties. Nu is die omgeving nog Egmond-Binnen, waar dertig jonge vrouwen opgevangen worden. Straks wordt dat Klein Zwitserland aan de Duinweg in Schoorl. Daar komen behalve jonge vrouwen ook jonge mannen – iets waar niet iedereen gerust op is. Vanaf 1 november worden ook nog maximaal 90 Oekraïners opgevangen in Bergen aan Zee.
Opvanglocatie Klein Zwitserland in Schoorl. (foto: NH / Anne Klijnstra)
Maar er zijn zeker niet alleen zorgen over overlast. Ook over de leefomstandigheden in de opvanglocatie bestaat ongerustheid. Eerder al kwamen er vanuit Petten geluiden over een uitzichtloze situatie in de opvang daar, waar jonge mensen depressief raken door de verveling en de Spartaanse huisvesting. Zeker alleenstaande minderjarige vluchtelingen, de groep die naar de Duinstreek komt, is kwetsbaar en dat gaat buurtbewoners aan het hart.
De huisvesting is in de gemeente Bergen van een wat hogere standaard, maar toch zijn er wel twijfels over de sanitaire voorzieningen. Kunnen de mannen en vrouwen in Klein Zwitserland wel gescheiden douchen, vragen mensen die het gebouw kennen zich af. Om dat te realiseren wordt het pand nog verbouwd, is het antwoord.
De gemeente wil in ieder geval een luisterend oor bieden. Maar de opvang is geen kwestie van te nemen of te laten: iedere gemeente in Nederland moet plaats maken voor asielzoekers, ook Bergen.
Wie maandag met de hond ging wandelen rond de Munnikkenweg, werd op sommige paden even tegengehouden. “We doen onderzoek met een drone”, legden medewerkers in oranje hesjes uit. “Die wilt u niet op uw hoofd krijgen. Kleine kans dat dat gebeurt, maar toch.” En dus liepen de Oudorpers dan maar even een ánder rondje, al liet een enkeling zich niet tegenhouden en werden alle waarschuwingen genegeerd.
Eén van de medewerkers in oranje hesjes blijkt stadsarcheologe Nancy de Jong. Streekstad Centraal sprak haar deze zomer nog in het depot aan de Bergerweg en toen ging het al kort over de bijzondere sporen die in de Oudorperpolder liggen. Maandag troffen we haar dus op locatie, zij het zonder opgraving. “Wat we hier nu doen kan zonder graven, we gebruiken verschillende camera’s.”
Die camera’s hangen onder de drone, die snorrend boven de koeien zwiert. “De drone vliegt een voorgeprogrammeerd rondje”, legt De Jong uit. “Dat hebben we dus van tevoren al bepaald. Hij gaat van de Middelburg naar de Nieuwburg en weer terug. Het stuk bij het klooster is minder interessant, dat is afgezand, maar hier hoop ik sporen van de oude Munnikenweg terug te zien.” Daarmee zijn we meteen in de werkelijkheid van de middeleeuwen beland. Door de ogen van De Jong ziet de Oudorperpolder er helemaal anders uit. “De Munnikenweg liep niet zoals ‘ie nu loopt, dat rechte stuk komt uit 1872. Eigenlijk slingerde de weg, dáár, en dan zó.” Ze wijst in de richting van de Stellingmolen, het straatje waar in het plaveisel nog te zien is dat er ooit een klooster stond. Vanaf dat klooster ging de weg dan naar de Nieuwburg, het vroegere kasteel waarvan de contouren zichtbaar zijn gemaakt. (tekst gaat door onder de foto)
Dit gedeelte van de Munnikenweg is niet zo oud als het lijkt. (foto: Streekstad Centraal)
“De weg was ook een dijk, je moet je voorstellen dat in die tijd het veen zakte, het water steeg, de mensen lieten hun route niet meer door de natuur bepalen, ze legden zelf dijken aan.” Het was een beetje redden wat er te redden viel. De Munnikenweg liep precies om het klooster heen, mogelijk dus om dat te beschermen; aan de andere kant rukten Vroonermeer en Zwijnsmeer op. “Bij de Middelburg, tegenover het schooltje lag die, was een haventje.”
De Jong deed eerder al onderzoek bij de Middelburg. Zo kwam ze ook op het spoor van de vroegere Munnikenweg, die op luchtfoto’s wel te herkennen valt, maar niet heel precies. Met de drone kan er veel meer detail worden vastgelegd, legt Jitte Waagen uit. Hij bestuurt de drone en doet onderzoekt naar de mogelijkheden van drones voor archeologisch onderzoek. “Ik ben op dit moment de enige in Nederland die dit doet”, vertelt Waagen. “De beelden die we vandaag met de drone maken zijn twintig keer preciezer dan wat er eerder met vliegtuigen is gemaakt. De drone vliegt op zo’n 70 meter boven het maaiveld.” (tekst gaat door onder de foto)
Jitte Waagen (links) bij de drone. (foto: Streekstad Centraal)
De eerste vlucht, om 10 uur ’s morgens, wordt met een ‘lidar’ gedaan. Die scanner legt met behulp van laser nauwkeurig de contouren in het landschap vast. Om 12 uur volgt dan een vlucht met een camera die onder meer infrarood vastlegt. “Die gebruiken we om de staat van het gewas te controleren”, vertelt Waagen. Want het gras reageert op wat er in de ondergrond zit. Als daar steenresten zitten, ervaart het gras ‘stress’ en kleurt het net iets anders, groeit het net iets anders. De drone maakt ook nog een 3d-beeld en ’s avonds worden er warmtefoto’s gemaakt.
“Die warmtefoto’s laten goed zien waar de grond het eerst afkoelt en waar er warmte vast wordt gehouden”, zegt Waagen. “Als er bakstenen in de grond zitten koelt het minder snel af.” De Jong kijkt een stukje verderop naar de koeien, die weinig onder de indruk zijn van wat er boven hen gebeurt. “Die koeien zijn wel een beetje een stoorzender”, zegt ze. “Die geven heel veel warmte af. Als een koe ergens heeft gelegen zie je dat terug in de warmtebeelden.” (tekst gaat door onder de foto)
De Jong en Waagen geven uitleg aan buurtbewoners. (beeld: Streekstad Centraal)
Alle opnamen samen geven een ongekend gedetailleerd beeld van de Oudorperpolder. “Ik hoop dat we nog wat andere bebouwing terug gaan vinden”, zegt De Jong. De loop van de Munnikenweg verwacht ze in ieder geval wel terug te gaan zien op de beelden. “Als je hier zo staat zie je hem eigenlijk al liggen”, wijst collega-archeoloog Peter Bitter. In het veld tekent zich een verhoging af, subtiel, maar onmiskenbaar.
Zo komen de Oudorper middeleeuwen tot leven, in kleur en reliëf – maar nog niet meteen. “Het is nog echt handwerk hoor. Helaas!”, lacht Waagen. “Al die verschillende data moeten we over elkaar leggen. Dat doe ik ook samen met Nancy. Dat gaat nog wel even duren.” Een half jaar, misschien wel negen maanden: Oudorp moet nog even wachten. Maar dan ligt er een rapport dat de geschiedenis van het dorp en zijn omgeving mogelijk herschrijft.
Een ‘bijzondere’ zaak, en dat was het, vond ook de rechter in Haarlem. De strijdende partijen, duinbeheerder PWN en de Duinstichting, willen allebei hetzelfde; onomkeerbare schade aan het duingebied in Bergen voorkomen. Maar over de manier waaróp staan de natuurliefhebbers lijnrecht tegenover elkaar. Waar PWN zo snel mogelijk 13-duizend bomen wil kappen, probeert de Duinstichting de kap bij de voorzieningenrechter juist te voorkomen.
Maar liefst duizend euro per boom met een maximum van tien miljoen. Dat zou de provincie Noord-Holland, als het aan de Duinstichting ligt, moeten betalen als duinbeheerder PWN in opdracht van de provincie in oktober begint met het kappen van 16 hectare naaldbos in het duingebied bij Bergen aan Zee. Dat en meer werd onder het oog van mediapartner NH voorgelegd aan de rechtbank.
Deze dwangsom ligt er niet voor niets, de Duinstichting wil snel een uitspraak van de voorzieningenrechter, voor het te laat is. De kap staat gepland voor oktober en de voorbereidingen zijn al in volle gang. Er loopt wel een bezwaarprocedure bij de provincie Noord-Holland maar voordat die is afgerond staat de klok alweer enige tijd verder. “Dan is het kwaad al geschied en zijn de bomen weg”, aldus de advocaat van de Duinstichting.
Duinbeheerder PWN en de provincie Noord-Holland hebben tegelijk óók haast. De bomen moeten verdwijnen om de duinen weer aan het stuiven te krijgen. Door het bos weg te halen, ontstaat er een grotere doorgang voor de wind die naar het achterliggend duingebied waait. Op die manier wordt er kalkrijk zand en zout het duin ingeblazen dat nodig is om de verzuring van de bodem tegen te gaan. Op die manier zou de biodiversiteit vergroot worden. (tekst gaat door onder de foto)
De Duinstichting vindt dat het gevarieerde landschap gevaar loopt.
“Als de duinen verzuren kan er aluminium in de bodem vrijkomen”, benadrukte ecoloog Niels Hogeweg van PWN. “Dat is toxisch en zorgt voor onherstelbare schade. Er zijn nu al plekken waar de zuurgraad al onder de kritische grens zit. Dit is de laatste maatregel die we kunnen nemen. We moeten snel aan de slag.”
Maar volgens Joke Volkers, voorzitter van de Duinstichting, is dat allemaal ‘bangmakerij’ en moet PWN eerst maar eens met bewijzen komen. “Dat de natuur op sterven na dood is, is echt een onzinverhaal, dat bevestigen ook heel veel deskundigen die wij gesproken hebben. Ze doen heel dramatisch bij de rechter en dat vind ik eigenlijk niet netjes. Het lijkt of ze willen overbieden.” Er is volgens haar al genoeg open duin en is er helemaal geen noodzaak om de bomen weg te halen.
“Van de ruim 5.000 hectare hebben beschermde dieren en planten slechts 577 hectare naaldbos tot hun beschikking. De provincie heeft de plicht om hun leefomgeving te beschermen. We moeten daar zuinig op zijn”, zegt Volkers. Daar komt nog eens bij dat er volgens de Duinstichting helemaal geen draagvlak is onder de bevolking. “Tijdens de rechtszaak heb ik dat nog even benadrukt. Het ging tijdens de zitting vooral over de juridische kant van het verhaal maar er zit ook emotie achter. Het plaatje is veel groter. De bewoners houden van het bos en willen het niet kwijt.”
De voorzieningenrechter doet op 9 oktober uitspraak.
Heel Nederland viert volgende week de Kinderboekenweek – maar in onze regio heeft die een lokaal tintje. Want Alkmaar kan bogen op een eigen kinderboekenschrijver en dan wel één die een jaar geleden nog de Gouden Griffel won. Zijn naam is Yorick Goldewijk en hij schreef het veelgelezen ‘Films die nergens draaien’.
De titel van zijn boek spreekt tot ieders verbeelding en ook het verhaal zelf trok volle zalen, maar dan dus zonder film. In 2022 ontving hij de Gouden Griffel, uitgereikt door de stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek. Goldewijks boek viel op door het moeilijke onderwerp, namelijk de dood van de moeder van de hoofdpersoon, die samengaat met een moeilijke vader-dochterrelatie. Maar ook: een magische bioscoop, de troost van de verbeelding. ‘Gewoelens’ die het verschil maken.
Goldewijk is behalve schrijver ook muzikant. En hij is Alkmaarder. Voor KunstNetTV reden genoeg om deze bijzondere literator te interviewen. De uitzending met Goldewijk, opgenomen in de zaal van filmtheater Cinebergen, is elke dag om 10.00 en 22.00 uur te zien op het tv-kanaal van StreekstadCentraal en verder online via www.kunstnet.tv. In de uitzending komt ook de muziek van Goldewijk aan de orde. De Kinderboekenweek duurt van woensdag 4 tot en met zondag 15 oktober.
