Zaterdag 14 en zondag 15 september is het weer VriendenLoterij Open Monumentendag, het grootste culturele evenement van Nederland. Ook in regio Alkmaar zijn dat weekend vele monumenten te bezichtigen, waaronder een aantal die normaal gesproken niet of beperkt toegankelijk zijn.
Deze 38ste editie van Open Monumentendag krijgt het erfgoed van ‘Routes, netwerken en verbindingen’ extra aandacht in en rondom de opengestelde monumenten. Er is van alles en nog wat opgezet voor jong en oud, zoals tentoonstellingen, rondleidingen, fietsroutes, wandelingen en optredens.
Alleen in gemeente Alkmaar zijn al zo’n 75 monumenten te bezoeken. Wat hier allemaal omheen wordt georganiseerd is teveel om hier op te noemen. In Dijk en Waard zijn onder andere het oude poldergemaal open en is er een special bij het Behouden Huis met een rondvaart en een drankje.
In Bergen is voor het eerst het landhuis op landgoed ‘t Oude Hof te ontdekken en in Heiloo is de Cultuurkoepel open en wordt daar een open podium gehouden. In Akersloot start vanaf het Gemaal 1879 een fietstocht door het Oer-IJ landschap.
Kijk voor meer informatie op openmonumentendag.nl en op de websites van de gemeenten.
Te beperkt en ook ‘best braaf’. Dat is het cultuuraanbod in gemeente Alkmaar volgens onderzoeksbureau Blueyard. En met alle geplande woningbouw in de regio zal het cultuurtekort alleen maar toenemen. De Cultuurvisie 2040 moet het tij keren. De groei van het cultuuraanbod zou meteen de lokale economie een flinke impuls kunnen geven.
Alkmaar heeft 2.900 vierkante meter aan cultuuraanbod tekort. Tenminste, ten opzichte van vergelijkbare gemeenten. Wel wordt er gemiddeld net iets meer per inwoner in cultuur geïnvesteerd. De berekening is een beetje natte vingerwerk omdat de regionale functie per gemeente verschilt, maar die van Alkmaar is juist groot. Regelmatig komen mensen bijvoorbeeld uit Den Helder om in de Kaasstad cultuur te snuiven. Gezien de bevolkingsgroei, loopt het tekort aan vierkante meters richting 2040 op naar 8.400.
Gemeente Alkmaar werkt met cultuurorganisaties, inwoners en ondernemers aan een Cultuurvisie om die balans juist te herstellen, en om nog meer ‘het energieke hart van Noord-Holland Noord’ te worden. Daarbij is aandacht voor de diverse stadswijken en ook de dorpen. De komende vijftien jaar is grofweg 80 miljoen euro nodig, op te hoesten door de gemeente, cultuurfondsen en commerciële partijen. Een investering die zich ook weer terug zou moeten verdienen. (tekst gaat verder onder de foto)
Het culturele aanbod aan het Canadaplein ziet er in de toekomst misschien heel anders uit.
Verder wordt gezocht naar een betere en eerlijkere verdeling van subsidies en een duidelijker beleid, zowel voor de gemeente als de subsidieaanvragers. Ook gaan instellingen die jaarlijks meer dan 100.000 euro ontvangen meerjarige zekerheid genieten. Blueyard raadt perioden van vier jaar aan. Ook de vergunningsprocedure mag wel wat aandacht krijgen.
Er wordt bovendien aan een flinke reorganisatie van culturele instellingen gedacht. Als de bibliotheek en Artiance naar Overstad verhuizen, schept dat ruimte voor uitbreiding van het Stedelijk Museum en Theater De Vest, en voor het terugbrengen van de Kunstuitleen naar de binnenstad. Verder ziet Blueyard graag een nieuwe ‘Cultuurhal’ voor evenementen, optredens en exposities, mogelijk in De Drukkerij in Oudorp. Ook het nieuw te bouwen Sportpaleis zou uitstekend geschikt zijn voor nieuw cultuuraanbod. (tekst gaat verder onder de foto)
Een impressie van hoe De Drukkerij in Oudorp eruit zou kunnen gaan zien.
In de aanloop naar de definitieve Cultuurvisie 2040, is er op 18 september een raadsinformatieavond waarin de basis voor dit visiedocument, genaamd het ‘Kader voor de cultuur in Alkmaar’, zal worden besproken. De definitieve versie zal naar verwachting in mei 2025 klaar zijn voor besluitvorming. (foto: Marco Hokke)
Met koffie erbij babbelen over verwijdering van hun Cöntemplatøriüm. Het Akercity Kermis Stunt Team liet al weten dat een biertje er beter in zou gaan, en burgemeester Ben Tap gaf gehoor. Maandagmiddag spraken de burgervader van Akersloot en de stuntteamleden elkaar bij de Contemplatorium-replica, onder het genot van een koud biertje. Tap nam, ondanks zijn naam, zelf wel een colaatje. “Er waren zelfs bitterballen geregeld!”
Het Akercity Kermis Stunt Team is tevreden over het gesprek. “Hij kan onze stunt zeker waarderen”, aldus de woordvoerder. Het team bouwde een replica van het Contemplatorium, dat in april werd gestolen van het terrein De Hoorne bij het Alkmaardermeer en onthulde het tijdens de kermis van Akersloot. Na afloop verscheen de replica op de plek van het origineel. “Hij was ook erg geïnteresseerd in alle voorgaande kermisstunts en dat zijn er nogal wat. Maar hij zei ‘jullie snappen zeker wel dat jullie bouwwerk niet kan blijven staan?’ Dat snappen we, dus we halen ‘m van de week weer weg.”
“Omdat hij zo sportief heeft gereageerd, hebben wij hem, namens het stuntteam, een originele Akercity-vlag cadeau gedaan”, vervolgt de woordvoerder. “Daar was hij erg blij mee. Je bent tenslotte ook burgemeester van Akercity.”
Na afloop hebben de kermisstuntteamleden nog gezellig nagezeten buiten bij Willem’s Boetje. Willem was speciaal gekomen voor de gelegenheid en had een paar biertjes koud gezet. “Het was een mooie afsluiting van een zeer geslaagde kermisstunt wat ons betreft. Op naar volgend jaar! Het Akercity Kermis Stunt Team is niet te stoppen!” (foto’s: aangeleverd)
Na het gesprek met burgemeester Tap dronken de leden van het Akercity Kermis Stunt Team nog gezellig wat na bij Willem’s Boetje. (foto: aangeleverd)
Spinnenwebben weg, stof van de glazen, en de stoelen en de vloer schoon. Een groep vrijwilligers is begonnen aan de schoonmaak van Theater De Beun in Heiloo. “Ik vind dat het gewoon open moet blijven. Het is zo’n mooi en fijn theatertje.”
In het voorjaar werd bekend dat de exploitant van het theater en zwembad in Heiloo failliet was. De deuren van Theater De Beun gingen op slot, maar de inwoners van Heiloo kwamen in actie. En dat hielp, want halverwege juli kreeg de actiegroep goedkeuring van de gemeente om het theater zelf te runnen.
Maar daar komt nogal wat bij kijken. De eerste stap is een grondige schoonmaakbeurt, die het theater na een sluiting van acht maanden goed kan gebruiken. “We troffen vooral veel spinnenwebben aan,” vertelt Marian van Dam van Stichting Theater en Filmhuis De Beun aan NH, mediapartner van Streekstad Centraal. (tekst loop door onder de foto)
“Ik zag al die blije gezichten van de vrijwilligers. Toen dacht ik al: het is zo goed dat we dit houden”, zegt Marian van Dam. (foto: aangeleverd)
Het doel van de schoonmaak is om het theater weer gebruiksklaar te maken voor de eerste filmavonden in september. De druk staat er dus op. Maar er zijn een hoop nieuwe en oude vrijwilligers die hun mouwen opstropen om te helpen. De groep vrijwilligers bestond eerder uit zo’n twintig mensen, maar is inmiddels al gegroeid naar vijftig.
Er moet dus nog veel gebeuren voordat de deuren echt open kunnen. “We beginnen met een paar proef-filmdagen om te kijken of alles logistiek werkt”, legt Marian uit. Voor de theatervoorstellingen is wat meer tijd nodig, maar de eerste voorstellingen zijn volgens haar al geboekt.
Wie op het juiste moment voorbijfietst zou kunnen denken dat het een theaterspektakel betreft. Als een wervelende Hans Klok komt Victorientje achter witte wolken tevoorschijn. Maar die witte rook, dat zijn eigenlijk verfdeeltjes. Aan Victorientje wordt namelijk hard gewerkt. “De sokkel was er slecht aan toe.”
Het is nog volop zomer, toch duurt het niet eens zo heel lang meer tot de viering van Alkmaars victorie, op 8 oktober. Victorientje is traditioneel het middelpunt van de herdenkingsplechtigheid aan de vooravond van 8 oktober. “Dan is ze er weer in vol ornaat”, verzekert een woordvoerder van de gemeente als Streekstad Centraal navraag doet. We hoeven ons geen zorgen te maken, benadrukt zij: “Het gaat goed met Victorientje!”
De witte schermen blijven wel nog even staan. “Het onderhoud duurt zes tot acht weken”, krijgen we desgevraagd uitgelegd. “Het wordt uitgevoerd door Kunstwacht.” (tekst gaat door onder de foto)
Joram (links) en Ed werken aan de sokkel van Victorientje, waarvan de oorspronkelijke kleur langzaam zichtbaar wordt. (foto: Streekstad Centraal)
In het park zijn Ed en Joram van Kunstwacht druk bezig met water. “De verflagen moeten eraf”, legt Joram uit. Hij blijkt de ‘rookmachine’ te bedienen, met warm water wordt de verf weggespoeld. “Kijk, het zijn heel veel lagen door elkaar. Heel veel restauraties. Maar het zijn helaas allemaal soorten verf geweest die geen lucht doorlaten.”
En dat is niet goed voor Victorientje. De sokkel, gemaakt van rode zandsteen, kan door deze verflagen niet ademen. De buitenlaag wordt uiteindelijk bobbelig en lelijk. “Er komt nu een andere verf op die wél ademt”, vertelt Jorams collega Ed. Met die verf erop kan de sokkel er weer een tijd mee.
Maar eerst moeten de oude lagen er dus helemaal af. “Je ziet de rode kleur al”, wijst Ed. De steensoort is afkomstig uit Schotland of Ierland en verkrijgt die typische kleur door een natuurlijk roestproces. (tekst gaat door onder de foto)
De dikke verflaag bladdert af als een soort koek. (foto: Streekstad Centraal)
Ook het wapenschild is onderdeel van het project. Daarvan zal een replica worden vervaardigd. “We maken een mal, ja”, bevestigt Ed. “Gisteren hebben we dat al geprobeerd, maar het resultaat was niet goed. Zoiets luistert heel nauw.”
Het wapenschild zal nu eerst helemaal worden gerestaureerd. Als dat werk gedaan is, komt er een nieuwe mal van. Die mal kan worden gebruikt voor een replica, zodat er in de toekomst een ‘back-up’ van het wapenschild voorhanden is. (tekst gaat door onder de foto)
Joram is goed bekend met Victorientje, hij heeft haar eerder al haar destijds afgebroken arm teruggegeven. (foto: Streekstad Centraal)
Ed en Joram komen niet uit Alkmaar. Kunstwacht is een bedrijf uit Delft, gespecialiseerd in het onderhoud van kunstwerken in de buitenlucht. Dat ze geen Alkmaarder zijn, betekent tegelijk níét dat de mannen het verhaal achter Victorientje niet kennen. “We komen hier elk jaar”, vertellen ze. “Voor de herdenking knappen we het beeld altijd op.”
Maar nu zijn ze er dus net even langer. Goed dat de gemeente hier geld voor vrijmaakt, vinden de mannen. Want als het nu niet goed gebeurt, heb je in de toekomst misschien wel grotere problemen.
“Maar het is niet alleen onderhoud wat we doen. Ik heb de arm ook al eens gerepareerd”, wijst Joram. “Die was eraf. Vandalisme. Zie je het? Nee? Gelukkig maar. Dan heb ik mijn werk goed gedaan!”
Galerie ‘Commer-in’ in Groet opent zaterdag 31 augustus een expositie met werken van viltkunstenares Evelien Linschoten. Haar creaties zijn tijdens openingstijden te bewonderen tot en met 23 oktober.
Evelien woont sinds 2000 in Groet en is sinds een workshop vilten in 2014 is ze ‘hooked’. Ze is gefascineerd door wat er allemaal mogelijk is met vilten. “Ik kan mijzelf iedere keer nog verwonderen over het viltproces. Met gewoon wat schapenwol, water, zeep en wat lichamelijke arbeid maak je van de losse wolvezels een prachtige lap en je hebt alleen maar je handen nodig!”
Evelien vond haar plek in het culturele centrum OldSkoel in Burgerbrug en maakt daar kunstwerken van diverse soorten schapenwol en andere vezels. Grote wandpanelen, kleine werkjes en ook tafellampen en manden. Ze exposeert regelmatig in regio Schagen en in Bergen. Een aantal van haar viltwerken zijn te bewonderen in de museumshop van Kranenburgh.
De expositie opent op 31 augustus om 14:00 uur. Daarna loopt de tentoonstelling tot en met 23 oktober. Galerie ‘Commer-in’ is op woensdagen en in het weekend open van 14:00 tot 16:00 uur en gelegen aan de Kerkbrink bij het Witte Kerkje. Meer informatie over Evelien en haar kunst op viltvaneef.nl.
Al 20 jaar maakt Bateria Unidos d’Alcmaria met veel enthousiasme swingende muziek. De sambagroep doet dat onder andere tijdens grote evenementen zoals Alkmaar Ontzet, de Dam tot Damloop en diverse City Runs en Vierdaagsen. Om het jubileum te vieren organiseert Unidos op zaterdag 19 oktober het eerste Indoor Sambafestival van Nederland.
Unidos weet keer op keer het publiek te laten swingen, lachen en klappen met Braziliaanse klanken. Op 19 oktober zal de Alkmaarse groep dat doen in het Vrij Zijn Theater op het Oudorper bedrijventerrein. Deze keer dus niet buiten zoals eerder, maar gegarandeerd warm en droog binnen.
’s Ochtends is er een programma met twee workshops gericht op kinderen, al mogen grote ‘kinderen’ ook meedoen. Om 10:00 uur geeft Unidos een workshop samba percussie en aansluitend om 11:00 uur geeft Topazio een les capoeira, de Braziliaanse dansende vechtstijl. De workshops kosten 5 euro per stuk.
Van 15:00 tot 17:00 uur is er een swingend samba programma, verzorgd door Unidas en nog een aantal topbands. Daarna is er van 19:30 tot middernacht nog een dansen op samba van Unidos en nog vier nationaal gevierde sambagroepen, met afsluitend tropische klanken van DJ Gathina.
Toegang tot het middagprogramma kost 10 euro en voor de avond 17,50 euro. Er zijn ook tickets van 40 euro voor beide sessies en een heerlijk Braziliaans buffet. Meer informatie is te vinden op unidos.nu (foto: Bateria Unidos d’Alcmaria)
Al 25 jaar is de kermis van Alkmaar ook de kermis van Sander Willemstein. Namens Buro de Kermisgids regelt hij wat er voor een kermis geregeld moet worden, in goede samenwerking met de gemeente. Die verraste Willemstein met een eervolle extra taak: hij mag ter ere van zijn jubileum de kaasbel luiden. “Ik kan goed met Alkmaarders, je weet wat je aan ze hebt.”
Het luiden van de kaasbel, dat is een ‘hele eer’, zegt Willemstein als Streekstad Centraal hem erover spreekt. “Ik ken de kaasmarkt, ik ken de kaasdragers”, vertelt hij. De Alphenaar heeft de kaasstad in de 25 jaar dat hij hier de kermis organiseert duidelijk leren kennen en waarderen. “Ik kom graag in Alkmaar, ja. Niet alleen voor de kermis. ook in de rest van het jaar ben ik hier te vinden.”
Maar deze weken is dat natuurlijk wel waar alles om draait: die kermis. Buro de Kermisgids begeleidt gemeenten in heel Nederland bij het organiseren van kermissen. Daar komt nu eenmaal veel bij kijken. “Ik ken de ondernemers, als Buro de Kermisgids zitten wij er middenin”, legt Willemstein uit. (tekst gaat door onder de foto)
De opbouw van de Alkmaarse zomerkermis begon dinsdagavond al. Maar de voorbereidingen duren nog veel langer. (foto: Streekstad Centraal)
Eén jaar probeerde Alkmaar het zónder Willemstein. De gemeente wilde de kermis graag eens helemaal zelf organiseren. Maar dat liep toch niet op rolletjes. “Het ging dusdanig verkeerd dat ze de meerwaarde van ons daarna wel inzagen”, zegt Willemstein daar nuchter over. Nu is de samenwerking goed. “Alkmaar is echt een gemeente die meedenkt.”
Dat wordt bevestigd als Streekstad Centraal spreekt met ‘kermiswethouder’ Christian Schouten. “Het is echt een samenwerking die goed loopt, ja. Daarom willen we Sander ook echt even in het zonnetje zetten! Hij is al een kwarteeuw betrokken”, vertelt de wethouder. “Het is écht samenwerking. Zo’n langjarig verbond werpt zijn vruchten af.”
De wethouder laat niet na om ook het belang van de Alkmaarse kermis te benadrukken. “We willen een mooie, gezellige, fijne, betaalbare kermis; kwaliteit boven kwantiteit”, zegt hij. “En daarvoor heb je dat samenspel nodig.” Dat samenspel, dat kan niet zonder Sander Willemstein. (tekst gaat door onder de foto)
Een argeloze voorbijganger ziet het niet, maar voor de organisatie van de kermis zijn dit soort streepjes onmisbaar: iedere exploitant weet daarboor vrijwel op de centimeter nauwkeurig waar de attractie moet staan. (foto: Streekstad Centraal)
Al als jonge jongen was Willemstein veel op de kermis te vinden. Ook toen niet alleen vóór, maar ook áchter de schermen. “Mijn vader werkte al voor hetzelfde bedrijf, hij regelde de stroomvoorzieningen”, brengt Willemstein in herinnering. “Ik ging vaak met hem mee. Dan gingen we samen ‘stroom maken’ op de kermis.”
En ook bij stroom draait het natuurlijk om contact. Willemstein leerde al vroeg de mensen achter de kermis kennen. Een wereldje op zich, altijd op reis, toch hecht – en met een eigen humor, een eigen manier van doen. “De directeur kwam op een gegeven moment zelf naar mijn vader: die kermis, is dat niks voor je zoon? Zo ben ik er ingerold.”
Het is niet zo dat Willemstein zelf de hele dag in attracties zit, zijn werk zit toch anders in elkaar. Zomaar even één lievelingsattractie aanwijzen, dat vindt hij moeilijk, zegt hij als Streekstad Centraal hem daarnaar vraagt. Hoewel… “Nee, toch gewoon de breakdance, denk ik. Een all time favourite.” (tekst gaat door onder de foto)
De breakdance is de ‘all time favourite’ van Sander Willemstein. Dit jaar staat er voor het eerst een extra grote versie op de Alkmaarse kermis.
De Alkmaarse kermis is wat Willemstein betreft uniek. Een echte stadskermis, tussen de historische gevels, maar tegelijk wel een grote kermis met plek voor spectaculaire attracties.
Willemstein roemt de samenwerking met ‘marktmeester’ Bas van der Molen en diens mede-coördinator Marije Zijlmans. Er is echt een team dat voor de kermis zórgt, merkt hij. “Alkmaar houdt rekening met de kermis.”
Dat Alkmaar het ook in de coronajaren aandurfde om de kermis te organiseren, uiteraard met wat aanpassingen, tekent de samenwerking. “Dat ging eigenlijk heel goed”, herinnert Willemstein zich. Veel andere kermissen werden in die jaren afgelast, het was een zware periode voor de kermisondernemers. “Maar hier stonden we er.”
De kermis was er – in aangepaste vorm – zelfs in coronatijd. (foto: Streekstad Centraal)
In zijn 25 jaar heeft Willemstein het nodige zien veranderen. Het kermisterrein bijvoorbeeld. “We stonden in het begin nog op het Doelenveld. Dan ging je door de kauwgomsteeg…” Een stukje stad dat menig Alkmaarder zich nog zó voor de geest kan halen, maar dat er al jaren niet meer is. De kermis was toen kleiner. Anders.
“We hebben nu gewoon veel meer ruimte, we staan ook op de Paardenmarkt”, legt Willemstein uit. “Daar kunnen we de dinsdag vóór de kermis al beginnen met opbouwen.” Dit jaar verrijst daar onder meer de achtbaan.
Grotere attracties, meer ruimte: de kermis is gegroeid. Daarmee is de Alkmaarse kermis ook voor een breder publiek interessant geworden. Dat is voor Willemstein dan ook de belangrijkste ontwikkeling van de afgelopen 25 jaar. “De kermis is echt beter geworden”, benadrukt hij. “Groter, ruimer. Béter.”
Koedijk. Een doorgaans lekker rustig lintdorp langs het Noordhollandsch Kanaal met de gemeentegrens van Alkmaar en Dijk en Waard er dwars doorheen. Maar één keer per jaar is het de bestemming van zo’n 20.000 mensen die vanuit de wijde omtrek – en verder – naar Koedijk komen voor hét jaarlijkse evenement: de inmiddels tot cultureel erfgoed bestempelde Gondelvaart.
“In april beginnen de eerste voorbereidingen al, dan komen de eerste bouwgroepen bij elkaar om te brainstormen”, vertelt Corine Hansen van Gondelvaart Koedijk aan Streekstad Centraal. “Dan is het eigenlijk de uitdaging om alles in bouwschuren voor te bereiden en te maken zodat het in anderhalve dag opgebouwd kan worden. Daar moet je goed over nadenken.” (tekst loopt door onder de foto)
De jaarlijkse Gondelvaart is natuurlijk een prachtige gelegenheid om lokale organisaties eens in de schijnwerper te zetten. Hier de boot van Brandweer Koedijk met als thema JOL timmerdorpen. (foto: Streekstad Centraal)
Maar ook de inwoners doen een flinke duit in het zakje en zorgen dat het dorp er tijdens het evenement tiptop uitziet. “In Koedijk is dit het grootste feest van het jaar, mensen leven er naar toe, nemen de hele week vrij en plannen hun vakantie er omheen. Je ziet overal steeds meer lichtjes verschijnen en mensen gaan lekker in de voortuin zitten.” (tekst loopt door onder de foto)
Volop gezelligheid langs het Noordhollandsch Kanaal tijdens de Gondelvaart. Jaarlijks komen er zo’n 20.000 mensen af op de parade. (foto: Streekstad Centraal)
“Ja,het leeft hier in Koedijk heel erg”, laat een enthousiaste bewoner onze verslaggever weten. “Ook op de dag zelf, mensen zijn in de weer. Alles wordt lekker schoongemaakt, overal worden lampjes opgehangen. Gewoon gezellig!”
En het geheel wordt gewaardeerd door de bezoekers van de Gondelvaart: “Ik vond het allemaal erg mooi, heb er heel erg van genoten.” En dan komt-ie toch weer langs, de laatste boot van de vaart. “Het feest is geweest, wij gaan te bed”, is op een spandoek te lezen. Een laatste bord met “bedankt en tot ziens” komt voorbij en dan is de Gondelvaart 2024 echt afgelopen. Tijd om na te denken over volgend jaar.
Het Rosariumpark in Heerhugowaard staat op zondag 1 september weer in het teken van muziek, dansen, gezelligheid, chillen en lekker eten. Met gratis toegang natuurlijk, want zo hoort dat met het Mixtream Festival.
Het Mixtream Festival biedt dit jaar twintig optredens verdeeld over twee podia en één van de headliners is Skotwal. Voor de inwendige mens is er van alles verkrijgbaar, van ‘good old’ patat tot Marokkaans en Mediterraan eten. En dan is er nog entertainment in de vorm van actieve kunstenaars, de schminkhoek en zelf graffiti spuiten op de hekken rond het terrein.
Het festival duurt van 13:00 tot 23:00 uur en is zoals gezegd vrij toegankelijk. Meer informatie op mixtream.nl en op de Facebookpagina van Mixtream. (foto: Mischa Nieuwboer)
