Categorie: nieuws algemeen

Dag en nacht wordt er gebouwd. Letterlijk. Op het terrein van de Huisvuilcentrale (HVC) in Alkmaar verrijst een nieuwe slibdrooginstallatie en er wordt stevig doorgewerkt. Zo wordt de achterstand die in de coronatijd en de vergunningprocedure werd opgelopen nog een beetje goed gemaakt. “We hopen de installatie medio 2025 feestelijk te openen.”

Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier zuivert jaarlijks 100 miljoen m3 afvalwater. Dat gebeurt in vijftien installaties (RWZI’s) en daarbij blijft 100.000 ton slib over. Dat kan je niet zomaar ergens dumpen en bovendien kan het droog als grondstof worden gebruikt. Daarom wordt het slib met hitte gedroogd. Maar de drooginstallatie in Beverwijk is verouderd en verstookt een enorme hoeveelheid aardgas. Hoogste tijd voor een nieuwe.

“Een paar jaar geleden hebben we onderzoek gedaan naar de vervanging van de installatie”, aldus Hoogheemraad Marjan Leijen in het nieuwste HVC Schoon Magazine. “Belangrijk uitgangspunt was het realiseren van verduurzaming. Conclusie was dat we dit alles met HVC konden bereiken.” Eigenlijk is die conclusie voor de hand liggend: voor het snel drogen van slib is veel warmte nodig en laat de vuilverbrandingscentrale daar nou net een overvloed van produceren. Gedroogd slib is overigens weer nuttig als grondstof.

Tussen het simpele idee om de beide processen te koppelen en de uitvoering zitten nog wel wat stappen. “Het besluit tot nieuwbouw bij HVC is een intensief traject geweest en ging niet over een nacht ijs. Maar ons perspectief is dat we als collectief veel meer voor elkaar krijgen om te verduurzamen. Tijdens het besluitproces haakten ook de waterschappen Zuiderzeeland en Amstel Gooi en Vecht aan bij onze plannen voor de slibdroger. Het ontwerp is daarop aan gepast.”

Maar toen was er corona en ook het verkrijgen van de benodigde vergunningen leverde vertraging op.  Vorig jaar is  dan eindelijk gestart met de bouw van de slibdrooginstallatie op het terrein van HVC.

Inmiddels ligt er ook een slibdroogstrategie opgesteld voor tot en met het jaar 2050. “Want het verder verduurzamen stopt niet met de bouw van deze installatie. We streven met alle waterschappen naar circulariteit”, aldus Marjan Leijen uit. “We willen op natuurlijke momenten – als een onderdeel is afgeschreven – maximaal inspelen op ontwikkelingen om te verduurzamen. Met HVC hebben we de juiste partner gevonden omdat we dezelfde opgave en duurzame ambities hebben. Samen sta je altijd sterker en krijg je meer voor elkaar.”

Verkeerschaos in Alkmaar. Het is woensdag eind van de ochtend en de Tesselsebrug staat inmiddels zo’n anderhalf uur half open vanwege een noodstop. Vlakbij ligt de Kanaalkade open. Er is dus geen doorkomen aan, Overstad staat vast. Verkeer moet om via de Huiswaarderweg of de Willem de Zwijgerlaan.

De brugwachter zag via zijn monitor dat er vissers met hun bootje onder het weer sluitende brugdek van de Tesselsebrug lagen. Vanwege die potentieel gevaarlijke situatie werd op de noodknop gedrukt. Het brugdek blokkeert zichzelf na zo’n noodstop en moet handmatig op locatie weer ‘ontgrendeld’ worden. Van de vissers ontbreekt ieder spoor.

De Tesselsebrug weigerde al eerder dienst. In het afgelopen half jaar zeker twee keer: begin december op een drukke zaterdagmiddag en eind maart op een vrijdag tijdens de avondspits. (foto: Maaike Polder)

Alkmaar wordt steeds groener en dat is ook elders in het land opgevallen. In de Groene Stad Challenge kreeg de kaasstad een plek in de Top 10 van meest vergroende steden van Nederland. De gemeente en Stadswerk072 zijn volgens wethouder Jasper Nieuwenhuizen erg trots op de positie en hij bedankt daarbij uitdrukkelijk alle inwoners die een steentje hebben bijgedragen.

Gemeente Alkmaar zet samen met Stadswerk072 en vele inwoners flinke stappen in het vergroenen. De afgelopen vier jaar is er al meer dan 40.000 m2 groen bijgekomen. Dat leverde in 2022 al de Green Cities Europe Award op. Nog steeds wordt gekeken waar het mogelijk is om bestrating te vervangen voor openbaar groen. Dit jaar is onder andere industrieterrein Beverkoog aangepakt. En ieder jaar worden inwoners erbij betrokken met bijvoorbeeld bewonersinitiatieven en deelname aan het NK Tegelwippen.

“We zijn ontzettend trots op een plek in de top 10″, laat wethouder Nieuwenhuizen weten. “De gemeente Alkmaar is samen met haar inwoners namelijk volop bezig om te vergroenen. Van grotere groenprojecten tot geveltuintjes en de aanleg van tiny forests. Groen werkt verkoelend, verminderd de wateroverlast, komt de biodiversiteit ten goede en zorgt voor een veel fraaier straatbeeld.” (tekst gaat verder onder de foto)

De Groene Stad Challenge is een initiatief van Sweco, NL Greenlabel en ingenieursadviesbureau Husqvarna, en wordt sinds 2022 jaarlijks gehouden. Aan deze derde editie namen 124 gemeenten deel. De organisatie keek bij iedere gemeente naar het aantal vierkante meter groen er in de afgelopen twee jaar bij is gekomen en stelde een ranglijst op voor stedelijke en voor landelijke gemeenten.

De Top 3 meest vergroende stedelijke gemeenten bestaat uit Hoofddorp, Amstelveen en Haarlem. De Top 3 voor kleinere gemeenten wordt bezet door Nijeveen, Badhoevedorp en Oude Wetering.

“Toch effe voelen, hoor.” Irene Groot strijkt voorzichtig over het oude papier. “Voor de beleving”, licht ze fluisterend toe. “Ik heb wel m’n vingers afgeveegd, hoor!” Ze is vandaag met haar man Jos naar het Regionaal Archief Alkmaar gekomen. Daar worden, ter ere van 770 jaar stadsrecht in Alkmaar, rondleidingen gegeven. Alle oude documenten uit die tijd zijn deze dinsdag te bewonderen. Vijf bezoekers en Streekstad Centraal duiken gezamenlijk in de wereld van het Alkcmaer van toen.

In de binnenstad is het nergens te zien: geen wapperende Alkmaarse vlaggen, geen uitgehangen slingers of ballonnen. Terwijl de stad Alkmaar toch echt vandaag jarig is. Maar liefst 770 jaar is ze geworden. Een oude dame. In het Regionaal Archief Alkmaar liggen er wel kleurige vlaggetjes over de glasplaten die de stadsrechten uit 1254 beschermen. De term ‘stadsrechten’ is overigens wat verwarrend. Het is niet zo dat Alkmaar nu ineens een stad was. Het staat, even simpel gezegd, voor een aantal privileges, die je als stad met deze rechten kreeg. Alkmaar werd zelfstandig.

Rondleider Harry de Bles leidt de bezoekers naar “de schatkamer van Alkmaar.” Hij is historicus en doet deze en andere rondleiding sinds een jaar. Zijn ogen lichten op, als we de ruimte betreden. En daar liggen ze dan: de stadsrechten. De vijf bezoekers buigen om de kleine lettertjes en het zegel te bestuderen. (tekst loopt verder onder foto)

Het was een best een ding voor die tijd, deze rechten krijgen; het had voordeel voor zowel de Alkmaarders als voor de verlener van de rechten, Graaf Willem II. Deze meneer was de Graaf van Holland en had nogal hommeles met de West-Friezen, die zijn gezag niet accepteerden. Hij kon wel wat hulp van Alkmaar gebruiken in zijn strijd. “Tegelijkertijd wilden de ambachtslieden van Alkmaar niet steeds hun opbrengst moeten weggeven aan die Graaf”, vertelt Harry. “Geef ons stadsrechten, zei Alkmaar, want dan mochten ze het in eigen zak steken.”

Die rechten kwamen: 62 afspraken stonden erin, deels voordelig voor de burgers, deels voordelig voor de Graaf. “Wat was nou een gunstige afspraak voor de steden?”, vraagt Harry aan de groep. De stilte die volgt, doet denken aan een schoolklas die twijfelt over het antwoord. Harry vervolgt: “Alkmaarders hoefden geen tol meer te betalen.” Daarnaast mocht Alkmaar eventuele boeven zélf bestraffen, in plaats van dat corrupte hoge piefen buiten de stad dit deden. “En de Graaf? Die kreeg hier belasting voor terug, of ‘bede’, zoals dat toen heette. En de stad was verplicht om in tijden van oorlog – en die graven voerden wat oorlog in die tijd – 25 man te leveren om mee te strijden.” Een win-win, dus. (tekst loopt verder onder foto)

Al met al best een vooruitgang voor de ‘Poorters’, zo heette de inwoners van de stad destijds. De bevolking groeide, net als de economie. “Ik kan het niet onthouden allemaal, maar ik vind het wel interessant”, zegt Irene, wandelend naar de tweede en laatste ruimte.  Ze is een beetje aangestoken door haar man met het historie-virus. “Maar ik heb m’n eigen interesses hoor!” Zij is vaker bezig met de geschiedenis van haar eigen buurtje, Bloemwijk, vertelt ze. Harry komt ietwat geschrokken ertussendoor: “Oh, ik ben al door mijn halve uur heen. De volgende groep komt zo al.” Hij kan er niks aan doen, zegt hij, er valt ook zo veel te vertellen.

Inmiddels zijn de stadsrechten al meer dan tweehonderd jaar afgeschaft – “gelukkig hebben we de stukken nog”, besluit Harry. Met vlotte tred wandelt het gezelschap terug naar de studiehal, waar de rondleiding drie kwartier geleden startte en de volgende groep alweer klaarstaat. Irene heeft genoten. “Toch leuk om je stad zo beter te leren kennen. Ze kijkt nog even naar rondleider Harry, die weer door moet. “Goed gedaan, hoor,  Harry!”, zegt ze hartelijk. “Neem je wel effe een slokkie water?”