Categorie: politiek

Een nieuw college, maar zeker met bekende gezichten. Alkmaarders die de gemeentelijke politiek een beetje volgen zijn natuurlijk meer dan vertrouwd met wethouders als Arie Epskamp, Anjo van de Ven en Robert te Beest. Maar het nieuwe college brengt ook bestuurlijke vernieuwing met een jong talenten als Christian Schouten, Christiaan Peetoom en Jasper Nieuwenhuizen. Maak bij Alkmaar Centraal kennis met het nieuwe college van Alkmaar.

Voor OPA zal Anjo van de Ven wethouder van onder meer ruimtelijke ordening en cultuur worden. Een bekend gezicht, want Van de Ven was vele jaren actief in de Alkmaarse raad en verder was ze maar liefst zeven jaar wethouder. Het OPA-gezicht bij uitstek, Victor Kloos, zal in de raad actief blijven.

Jong, maar zeker niet ‘groen’: VVD-wethouder Christiaan Peetoom is eveneens iemand die z’n sporen in de Alkmaarse politiek verdiend heeft; al sinds 2018 is hij raadslid. Hij neemt de belangrijke portefeuilles economie en mobiliteit op zich. Ook BAS draagt een voor Alkmaar nieuwe naam aan: Jasper Nieuwenhuizen (wonen, onderwijs en dierenwelzijn). Deze BAS-wethouder was tot 2021 nog wethouder in Langedijk – maar dan voor de VVD.

Voor CDA keert Robert te Beest terug, die al wethouder was in het college dat eerder dit jaar ten val kwam én in het college daar voor. Namens de Senioren Partij Alkmaar zal Arie Epskamp, toch het gezicht van de partij, naar voren treden als wethouder volksgezondheid, met speciale aandacht voor senioren. Epskamp kan daarbij bogen op veel bestuurlijke ervaring, ook als wethouder. Epskamp was voor het laatst wethouder in 2006, toen hij moest aftreden na een uitgelekt sms’je.

D66 schuift Christian Schouten naar voren, die zich zal bezighouden met zware portefeuilles als financiën en asielbeleid. Daarmee houdt D66 controle over de centen, traditioneel een belangrijke sleutel tot de macht. Eén gezicht blijft in ieder geval hetzelfde. De burgemeester van Alkmaar is en blijft Anja Schouten. Zij maakt het ‘college van B&W’ compleet.

Komende woensdag presenteert de nieuwe Alkmaarse coalitie het coalitieakkoord en de nieuwe wethouders. Daarmee zit het werk er voor Bert Blase op. Hij was de afgelopen weken verkenner en formateur in het proces dat heeft geleid tot de nieuwe coalitie. En om maar met de deur in huis te vallen, hij is behoorlijk tevreden met het resultaat: “Het akkoord is één van de meest vooruitstrevende dat ik afgesloten heb. Met name in de manier van besturen en democratie kiest deze coalitie voor een andere weg. Samen mét de inwoners in plaats van óver de hoofden heen van de inwoners. Echte democratie van onderop, vanuit wijken, buurten en dorpen, zo laat hij Alkmaar Centraal weten. “Het totale gemeentelijke takenpakket wordt op die manier opgepakt: van veiligheid tot duurzaamheid. Als Alkmaars antwoord op de breed ervaren onvrede over de politiek.”

Wie online op ‘Bert Blase’ zoekt, vindt vooral de woorden ‘democratie’ en ‘vernieuwing’. Die twee zijn voor hem onlosmakelijk met elkaar verbonden en dat lijkt een mooi ‘medicijn’ voor de Alkmaarse politiek die zich al langere tijd vooral met zichzelf bezig houdt. Hoe Blase het coalitieakkoord omschrijft klinkt in verhouding met het vileine politieke machtsspel dat in Alkmaar gespeeld wordt (werd?) als een frisse wind. Als bijna te mooi om waar te zijn. Toch heeft de oud-burgemeester er, na alle gevoerde gesprekken, echt vertrouwen in:  “Kenmerkend voor die gesprekken is dat deze partijen allemaal heel verschillend zijn, maar dat ze bereid zijn te overleggen en het beste uit die verschillen naar boven te halen. Er werd geluisterd, overbruggende ideeën werden op tafel gelegd en over en weer werd elkaar een eigen mening gegund. En ze gingen steeds terug naar de vraag hoe de inwoners hun stad beleven, en wat het stadsbestuur in dat samenspel kan betekenen.”

Blase denkt dat veel gemeenteraden in Nederland een dergelijke omslag nastreven. “Het moet om de stad gaan en niet om de raad zelf. Maar als je al lang in zo’n raad zit en je bent helemaal bezig met de processen, dan gaat het wel eens een beetje teveel om de raad draaien in plaats van om de stad. En dat moet je proberen weer met elkaar te pakken te krijgen. En deze coalitie heeft dat als motto”. Het werk als formateur zit er dan wel op, maar het werk als vertegenwoordiger van die democratische vernieuwing nog lang niet. En natuurlijk is hij ook benieuwd naar het vervolg van de coalitievorming.

“Natuurlijk zal ik de ontwikkeling in Alkmaar heel nauw volgen en zal ik ongetwijfeld contact houden met de fracties en misschien met sommige wethouders”, laat Blase terloops vallen. Daarmee is natuurlijk onze interesse meteen gewekt, maar op de namen van de kandidaten gaat hij niet in. “Dat is aan de coalitie. Wat ik er wel over kan zeggen is dat het team van wethouders alle generaties bestrijkt, jong en oud. De helft behoort tot de jonge generatie, de andere helft gaat richting middelbaar of ouder. Het staat ervoor garant dat de geluiden van al die generaties terugkomen aan de tafel van het college.”

De tijd van voorbarige beslissingen rond het Alkmaarse gastarief is voorbij. De gemeenteraad heeft een voorstel aangenomen waardoor voortaan beleid gemaakt gaat worden bij de energie-inkoop.

Het besluit werd genomen tijdens een spoedvergadering. Spoed, want de gemeente moest op de valreep nog even besluiten om volgend jaar een vast of flexibel gascontract aan te gaan met HVC. De keuze ging naar de vaste variant. Maar de spoed om een motie in te dienen voor beleid rond de energie-inkoop, die werd door verschillende partijen in twijfel getrokken. “Kan dit voorstel niet een paar weken wachten?”, vroeg raadslid Roy Seignette van GroenLinks zich openlijk af. “Het had chiquer geweest om dit even aan te houden”, benadrukte fractievoorzitter Maya Bolte van Leefbaar Alkmaar. Voor VVD-raadslid Pieter Dijkman had de spoedvergadering aanvankelijk niet gehoeven, maar toch diende hij de motie voor het energieinkoopbeleid in. De oud-wethouder financiën had grote kritiek op zijn opvolger Nicole Mulder van GroenLinks, die tijdens de oorlog in Oekraïne een vast energiecontract afsloot. “Die voorbarige beslissing heeft Alkmaar negen miljoen euro gekost.”

Raadslid Seignette stelde dat hij niet kan reageren op het voorstel, als er geen bestuur is om tekst en uitleg te geven. “Dit voorstel is er om er een schaamteloos politiek slaatje uit te slaan. Deze werkwijze is een aanval op het dualistische beleid.” Het raadslid werd teruggefloten door burgemeester Anja Schouten; hij mocht het niet hebben over het Alkmaarse bestuur van weleer. “Desnoods over Poetin, maar niet over twee eerdere colleges.”

En ja, de naam van de Russische president werd inderdaad vaak genoemd. “In de Alkmaarse raad zijn sommige mensen onvoorspelbaar. Maar er is eentje zeker onvoorspelbaar: Poetin”, zei fractievoorzitter Ben Bijl van BAS. De sfeer in de gemeenteraad was – zoals inmiddels bijna gebruikelijk – vurig. Maar wat betreft het voorstel vormde de raad, op GroenLinks na, één front en stemde ze voor het beleid.

In het Alkmaarse raadhuis is donderdagavond een beladen extra raadsvergadering gehouden over de vorming van de nieuwe coalitie. GroenLinks, PvdA, Leefbaar Alkmaar, PvdD, SP en ChristenUnie, allen fracties die buiten de voorlopige nieuwe coalitie vallen, wilden een debat over het doorlopen formatieproces onder leiding van verkenner en informateur Bert Blase. In een welles-nietes werd de scheur in de Alkmaarse politiek weer duidelijk zichtbaar.

Het is half acht als burgemeester Anja Schouten met haar hamer slaat. “Het debat is hierbij geopend.” Ze benadrukt nog even dat het fijn is als de vergaderdoelen centraal worden gehouden, iets wat in de gemeenteraad van Alkmaar nog weleens lastig is.

En inderdaad, het blijkt moeilijk te zijn. Nog geen 30 minuten later heeft burgemeester Anja Schouten het punt al driemaal herhaald. De afwezigheid van Bert Blase wordt bekritiseerd, oude vergaderingen worden opgerakeld en er wordt wederom kritiek geleverd op D66 vanwege het wegsturen van het college. Dit terwijl de raad bij elkaar is gekomen om twee vragen beantwoord te krijgen: welke duiding geeft de raad van Alkmaar aan de uitkomsten van de doorlopen verkenning en in welke mate voldoet dit aan de kaders die gesteld zijn in de motie ‘Hoe nu verder’ van 13 maart 2023? En de vraag: welke wensen en bedenkingen geeft de gemeenteraad mee aan de (in)formateur voor het vervolg van het formatieproces?

Zoals verwacht staat de voorlopige coalitie bestaande uit D66, OPA, VVD, CDA, BAS en SPA lijnrecht tegenover de vorige coalitie. De ex-coalitie min BAS komt met termen als: “achterkamertjespolitiek”, “het is geen open speelveld”, “Destructief66″ en als kers op de kritiektaart “horrorrechts”. “Een brede coalitie is niet gelukt, want het was van tevoren al dichtgemetseld”, stelt fractievoorzitter Maya Bolte van Leefbaar Alkmaar.

Wanneer raadslid Steven Smit van D66 aan het woord is, gaat hij tegen de genoemde punten in. “Op inhoud zijn we tot een zeer overwogen besluit gekomen.” De rest van de waarschijnlijke nieuwe coalitie sluit zich hierbij aan. “We hebben er een goed gevoel bij”, zegt OPA-fractievoorzitter Victor Kloos. Fractievoorzitter John van der Rhee van de VVD sluit zich aan met de opmerking: “de verkenner gooide voor iedereen het veld open”. Het is de ‘giftige’ samenstelling die GroenLinks en PvdA niet willen, maar hoogstwaarschijnlijk krijgen.

In het tweede termijn dient GL-fractievoorzitter Maaike Kardinaal daarom namens GroenLinks, PvdA, Leefbaar Alkmaar, PvdD, SP en ChristenUnie een nieuwe motie in. De partijen vragen om een nieuwe verkenning. “Het is geen overbruggende coalitie en er is geen transparantie”, aldus de partijen. Met 15 stemmen voor en 22 tegen wordt de motie verworpen, zoals de partijen zelf al hadden verwacht. “Het is een signaalmotie”, gaf PvdA-fractievoorzitter David Rubio Borrajo tijdens de schorsing al door aan Alkmaar Centraal.

Welles-nietes. Is formateur Bert Blase zorgvuldig te werk gegaan? Ja of nee. De kampen bij dit vraagstuk waren al opgezet. Burgemeester Schouten sluit af en verklaart de motie verworpen. Bert Blase maakt zijn werk af en eind deze maand zal het nieuwe coalitieakkoord worden voorgeschoteld. Ook de kandidaat-wethouders zullen dan worden voorgesteld.