Alkmaarse minima die hun vaatwasser willen vervangen moeten dat zelf betalen. Ook nadat PvdA en Groenlinks hadden aangedrongen om de machine in de witgoedregeling op te nemen. Met als titel “Vaatwasser een luxeproduct? Laat onze inwoners dat zelf bepalen!” stelden raadsleden Mohammed Nabih en Erwin Bromlewe kritische vragen over de witgoedregeling van het Regionaal Energie Loket. Maar het gemeentebestuur houdt voet bij stuk.
De discussie draait om kadokaarten die minima van de gemeente kunnen krijgen. Ze kunnen dan via het Regionaal Energieloket een oud en energieslurpend huishoudelijk apparaat inwisselen voor een nieuw en energiezuinig apparaat. Zo wil Alkmaar mensen helpen die moeite hebben met het betalen van de energierekening. Iedereen die in 2023 recht had op energietoeslag, heeft een brief gekregen met uitleg hoe ze de kadobon van 450 euro in bezit kunnen krijgen. (tekst loopt door onder de foto)
Raadslid Mohammed Nabih stelde raadsvragen over vaatwassers. Hij kritiseerde onder meer de bevoogdende houding van het gemeentebestuur richting inwoners. (foto: aangeleverd)
Maar wie zijn oude vaatwasser wil vervangen heeft pech. In de lijst van witgoed dat met de kadobon kan worden aangeschaft, staat geen vaatwasser. De Alkmaarse raadsleden vroegen zich af of dat komt doordat de gemeente een vaatwasser ziet als luxeproduct. Volgens de raadsleden van GroenLinks en PvdA kan een vaatwasser tegenwoordig niet meer gezien worden als een luxeproduct.
Het gemeentebestuur helpt de raadsleden met de antwoorden op hun vragen uit de droom. Het college stelt dat de vraag of een vaatwasser een luxeproduct zou zijn geen rol heeft gespeeld in het opstellen van de regeling. Wat vooral een rol speelt – zegt het college – is dat het doel van de witgoedregeling is om de energierekening te verlagen van huishoudens die met energiearmoede te maken hebben. ‘Het vervangen van een oude vaatwasser door een nieuwe vaatwasser draagt hier gering aan bij vergeleken met de andere huishoudelijke apparaten’, schrijft het college aan de raadsleden. (tekst loopt door onder de foto)
Raadslid Erwin Bromlewe van GroenLinks wilde dat de kadobon voor witgoed waarmee minima apparaten konden vervangen ook gebruikt kon worden voor een vaatwasser. (foto: Rick Akkerman.nl)
Ook het verzoek om de kadobonwaarde te verhogen voor alle witgoed dat er wél mee kan worden aangeschaft, legt het gemeentebestuur naast zich neer. De kadobonnen zijn nu 450 euro waard. Volgens de twee raadsleden kost een koelvriescombinatie met energielabel ‘A’ tussen de 850 en 1000 euro. Dat zou betekenen dat een nieuw exemplaar dus hooguit voor de helft met de tegoedbon betaald kan worden. Overigens laat een kort bezoek aan internet zien dat dergelijke combinaties vanaf 600 euro te koop zijn.
Bovendien is het veranderen van de regels voor de witgoedregeling nog tijdens de invoering niet wenselijk en leidt dat tot rechtsongelijkheid, zo schrijft het gemeentebestuur. Er is ruim 850.000 euro beschikbaar voor de regeling, meer dan 400.000 daarvan is al verzilverd.
Een ware ‘eyecatcher’ voor cultuur. De Groenlinks en PvdA fracties in Alkmaar zagen het helemaal voor zich. Afgelopen week dienden ze een voorstel in om in de cultuurvisie van de stad iets extra’s op te nemen. Een iconisch cultuurgebouw. Trots verrijzend tussen Overstad en de binnenstad. Maar door die ambitieuze plannen gaat – door hoge kosten en een te kort aan politieke steun, een streep.
Een iconische cultuurtempel was het idee. Het gebouw zou de brug moeten vormen tussen Overstad en de binnenstad. Het doet denken aan de grootse plannen voor YXIE. Want ook nu – ruim 13 jaar later – blijken PvdA en GroenLinks vrijwel de enige voorstanders. Hoewel de overige partijen in de gemeenteraad ook inzien dat de waarde van cultuur belangrijk is, steunt alleen de ChristenUnie stemde het plan. (tekst gaat verder onder de foto)
Zo had de Alkmaarse cultuurtempel YXIE er uit moeten zien. Het is er nooit van gekomen.
En dat betekent dat het politiebureau op het Kanaalschiereiland voorlopig op de oude vertrouwde plek blijft. Er komt geen cultuurpaleis voor in de plaats en theater De Vest, het Stedelijk Museum en de bibliotheek blijven gevestigd aan het Canadaplein. “Dromen mag, maar soms staat er tussen die droom en daad iets waardoor het niet lukt. En dat is in dit geval onder andere het budget”, zegt wethouder Anjo van de Ven als reactie op de plannen.
Er is volgens Van de Ven gekozen voor een andere, duurzame insteek. “We kijken wat we hebben en dat verbeteren we. Het begint net te bloeien op onder andere het Canadaplein dus als we nu ineens overstappen naar een nieuw gebouw is kapitaalvernietiging onvermijdelijk.” Het idee valt bij van de Ven in de smaak maar ze kwalificeert het als ‘gewoonweg niet haalbaar’.
Hij heeft goed geslapen, antwoordt Christian Schouten. De Alkmaarse wethouder voor Financiën heeft op een vroege decemberochtend afgesproken in stadscafé Laurens met Streekstad Centraal. Op de agenda: een toelichting op het veelbesproken ‘ravijnjaar’. Een serieuze bedreiging voor gemeenten, maar hij ligt er niet wakker van. “Als je ergens van wakker ligt, is dat een teken dat je het niet onder controle hebt.”
En in Alkmaar heeft het college alles onder controle; die rust wil hij graag uitstralen. Toch moeten er vijf koffies worden afgerekend, want de wakkere wethouder heeft twee ambtenaren meegenomen voor ondersteuning. En de fotograaf van Streekstad Centraal zegt ook al geen nee tegen een cappuccino.
Het figuurlijke ravijn slaat op het onheil waar Nederlandse gemeenten volgens sommigen op af stevenen. Het Rijk wil vanaf 2026 jaarlijks miljarden euro’s korten op de algemene middelen van gemeenten. De gevolgen voor Alkmaar zijn nog niet duidelijk, maar voorlopig gaat het college ervan uit dat het rekening moet houden met minimaal 14 miljoen euro per jaar minder uit Den Haag. En waarschijnlijk nog wel meer, want centrumgemeenten zoals Alkmaar worden volgens de wethouder harder getroffen dan kleinere gemeenten. (tekst gaat verder onder de foto)
Links wethouder Christian Schouten die aan Streekstad Centraal verslaggever André Bakker uitlegt hoe Alkmaar zich voorbereidt op het ravijnjaar 2026. (foto: Streekstad Centraal)
Die gemeenten zetten zich momenteel volop in om de korting van tafel te krijgen. “Dat is Plan A, waar we als college ons steentje aan bijdragen. We gaan ervan uit dat we het Rijk uiteindelijk weten te overtuigen dat deze korting heel onverstandig is. Maar voor de zekerheid werken we ook alvast aan een Plan B. En dat is voorsorteren op bezuinigingen.”
De gemeenteraad bepaalt uiteindelijk alles over de inkomsten en uitgaven van Alkmaar. De wethouder kan daarom nog niet vertellen waarop bezuinigd kan worden. “We schakelen een extern bureau in, dat ons gaat helpen bij dialoogsessies met de gemeenteraad. We raden wel aan om de bezuinigingen te zoeken in de taken die we samen met het Rijk uitvoeren, zoals de Vereniging van Nederlandse Gemeenten adviseert aan alle gemeenten. Dat moet druk opleveren in Den Haag om de korting van tafel te krijgen.”
Hij sluit uit dat er een paar procent bezuinigd gaat worden op alle budgetten. Zo’n kaasschaafmethode zou een korting over de hele begroting betekenen van minimaal 3%. “De kaasschaaf wil ik niet gebruiken. Ik zou het beter vinden om bewust te kijken waar we misschien genoegen kunnen nemen met minder kwaliteit of overhead. Als je overal op gaat korten, doe je dat ook op plekken waar misschien door eerdere bezuinigingen niets meer is te halen.” (tekst gaat verder onder de foto)
Wethouder Christian Schouten gaat met de gemeenteraad in dialoog over het ravijnjaar. Een extern bureau begeleidt die sessies. (foto: Streekstad Centraal)
Een oplossing via verhoging van de gemeentelijke belastingen ziet deze coalitie ook niet zitten. “We halen nu via de onroerende-zaakbelasting 28 miljoen euro op. Als je de korting zou willen oplossen met belastingverhoging, praat je over 50% of meer.” De ambities uit het coalitieakkoord wil het college niet loslaten. De sport- en cultuursector hoeft zich daarom voorlopig geen zorgen te maken.
Dat maakt nieuwsgierig welke terreinen dan wel in de gevarenzone zitten, als er gezocht wordt in de hoek die het college adviseert. “Uit mijn hoofd zeg ik jeugdzorg en wet maatschappelijke ondersteuning, maar het lijstje is wat langer.” Hij vraagt zijn ambtenaren om ons dat lijstje te sturen. Die sturen enkele dagen later inderdaad een nota, waar de laatste dertien pagina’s een opsomming zijn van de overheidstaken die de gemeente samen met het Rijk uitvoert.
In het sociale domein zijn dat bijvoorbeeld inkomensregelingen, bijstandsuitkeringen, sociale werkvoorziening, inburgeringscursussen, buurthuizen, LHBT-beleid, GGZ, aanvullend openbaar vervoer, wijkteams, opvoedhulp, jeugdzorg, woningaanpassingen, schuldhulpverlening, bestrijding van infectieziekten en nog tientallen andere taken. Onderwijshuisvesting, leerlingenvervoer en schoolzwemmen mogen zich mogelijk ook zorgen gaan maken. (tekst gaat verder onder de foto)
Wethouder Christian Schouten hoopt dat het Rijk op tijd tot inkeer komt en de miljardenkorting op het Gemeentefonds van tafel haalt. (foto: Streekstad Centraal)
“Door daar nu de bezuinigingen te zoeken, willen gemeenten vooral de druk opvoeren bij het Rijk om de korting van tafel te halen”, stelt Schouten. In de ruimtelijke hoek laat het Rijk veel meer vrijheid aan de gemeente, maar ook hier trekken Rijk en gemeente soms samen op.
Op dat terrein ligt daardoor alles rond de wet natuurbescherming en de flora- en faunawet onder een vergrootglas. De klappen kunnen volgens het college straks ook vallen bij cultureel erfgoed, bodembescherming of bij ongediertebestrijding, om maar een paar voorbeelden te noemen. Bovendien is geen enkele taak veilig die te maken heeft met de Omgevingswet.
Tegelijk moet Alkmaar volgens wethouder Schouten geld apart zetten voor vervanging van afgeschreven voorzieningen: “Die zijn veelal 40 tot 50 jaar geleden gebouwd bij de grote stadsuitbreidingen in Alkmaar-Noord.”
De gemeenteraad heeft nog een hele puzzel te leggen, als het niet lukt om de korting van tafel te krijgen. Duidelijk wordt dat een miljoenenkorting in Alkmaar onmogelijk is zonder dat het in de samenleving links of rechts pijn gaat doen.
‘Het waren twee fantastische dagen.’ CDA-wethouder Wilma van Andel van Castricum moet deze dagen wellicht denken aan de hilarische reclamespot van Tempo Team met de uitzendkracht die na een ultrakorte invalbeurt een groots afscheidsfeest kreeg. In april haalde het CDA haar vanuit Badhoevedorp naar Castricum, deze week kan ze weer haar spullen inpakken.
Het CDA stapt uit het minderheidscollege. Het college verloor in oktober al de meerderheid toen GroenLinks eruit stapte na onvrede over de behandeling van statushouders door VVD-wethouder Paul Slettenhaar.
Na de breuk met GroenLinks kwam Wendy Verkleij, burgemeester van Noordwijk, als verkenner onderzoeken hoe het nu verder moest met het gemeentebestuur in Castricum. Ze had donderdagavond juist gepresenteerd dat de coalitie het best door kan in de huidige situatie. Kort daarna legde CDA- fractievoorzitter Elize Bon een bom onder dit voorstel. Ze noemt het “geen gemakkelijk besluit, waarbij het CDA niet over één nacht ijs is gegaan.”
Het college trad in 2022 aan gesteund door Lokaal Vitaal, VVD, GroenLinks en CDA. Samen hadden zij zestien van de 25 zetels in de raad van Castricum. Na het vertrek van GroenLinks bleven daar twaalf zetels van over, net geen meerderheid. Nu het CDA deze coalitie niet langer meer wil steunen, resteert nog maar de rugdekking van tien raadsleden.
CDA Fractievoorzitter Elize Bon. (foto: CDA)
Het CDA is het niet eens met een belangrijke conclusie van verkenner Verkleij, dat de huidige situatie kan worden voortgezet, ook op het gevoelige statushoudersdossier. “Dat is voor ons niet acceptabel. Betere en duidelijkere afspraken over communicatie en uitvoering zijn noodzakelijk. Dit hebben wij steeds aangegeven, ook in de gesprekken met mevrouw Verkleij. Tot onze teleurstelling is hier in het rapport niets over terug te vinden.”
En daarbij denkt het CDA dat de grote bezuinigingen die dreigen in 2026, alleen kunnen worden doorgevoerd door een college dat de meerderheid heeft in de gemeenteraad. Volgens het CDA is dat van belang voor de maatschappelijke solidariteit die nodig is bij dergelijke financiële problemen. “Het voorstel is niet in lijn met de mening van het CDA over goed bestuur en een fatsoenlijk land met het oog op de financiële uitdagingen”, zo sprak fractievoorzitter Bon de raad toe.
Die reageerde vooral verbijsterd op deze onverwachte wending. “Er is hier never a dull moment”, reageerde Mariska Tauber, fractievoorzitter van de grootste coalitiepartij Lokaal Vitaal cynisch. “Het CDA heeft het vaak over betrouwbaar bestuur, maar bij mij valt het kwartje niet. Laat staan een euro.”
Volgens VVD-fractievoorzitter Rob Dekker is niemand hierbij gebaat: “De komende anderhalf jaar tot de verkiezingen zijn we vleugellam gemaakt.”
Fractievoorzitter VVD Rob Dekker. (foto: VVD)
Ook voor de oppositiepartijen was de stap van het CDA een grote verrassing. D66-fractievoorzitter Harold Ebels stelde dat “mevrouw Verkleij de bloemen voor haar hulp te vroeg heeft gekregen. Het proces is voorlopig nog niet afgelopen.” GroenLinks-fractievoorzitter Gerard Brinkman concludeerde dat ‘er dus echt wel iets aan de hand is in de coalitie’.
Hoe de coalitie nu verder gaat, is nog onduidelijk. Het kerstreces wordt waarschijnlijk gebruikt voor vele gesprekken achter de schermen. Lokaal Vitaal moet daarbij als grootste partij het voortouw nemen. Als dan alsnog gezocht wordt naar een meerderheidscoalitie met het CDA, dan schuiven de christendemocraten opnieuw Wilma van Andel voor als wethouder. Ze werd door het CDA uitvoerig bedankt “voor de tomeloze inzet voor het sociaal domein en alle inwoners van de gemeente Castricum en zeker ook de heel goede en prettige samenwerking. Helaas was de samenwerking maar van korte duur.”
Het zal bij haar de nodige twijfel oproepen of ze deze maand haar kamer al moet opruimen of niet, en de kerstborrel een afscheidsfeestje wordt of niet.
“We willen meer dan alleen maar een paar snippers.” Aan het woord is raadslid Tineke Bouchier. Donderdag dient ze tijdens de raadsvergadering een voorstel in om plek te maken op Overstad voor een nieuw stadspark. En de PvdA- en GroenLinks-fracties sluiten zich aan bij wereldgezondheidsorganisatie WHO, die 1 hectare dan wel het minimum vindt.
De gemeenteraad bespreekt donderdag de ontwikkelingen van het nieuwe stadsdeel Overstad. Daar komen de komende jaren nog 1700 woningen bij. Volgens PvdA en GroenLinks is daarbij te weinig plek gereserveerd voor groen. Op de plek van parkeerterrein Parcade, langs de De Simsonstraat, is een groenstrook getekend, maar dat is volgens de fracties te klein. “We willen vastleggen dat er minstens 1 hectare stadspark wordt aangelegd, en liever meer.”
In het plan dat donderdagavond wordt besproken is wel gedacht aan meer groen in het nieuwe stadsdeel. Het gaat dan om een groenstrook bij Parcade, tegenover HAL25. Ook zijn op Overstad groene hoven en groene randen gepland. GroenLinks-raadslid Tineke Bouchier pleit voor voldoende groen in de wijken naast de groene kanaaloevers. “We willen niet overal postzegelstrookjes groen maar liefst wat robuuster. Daarom doen wij dit voorstel.” (tekst gaat verder onder de foto)
Het Ontwikkelkader Overstad bepaalt de ontwikkelingen op Overstad in de komende jaren. (illustratie: gemeente Alkmaar)
Het parkeerterrein Parcade is nu ongeveer 0,85 hectare. Om daar een park te realiseren dat minstens 1 hectare beslaat, zou ook het perceel van de Karwei erbij betrokken moeten worden. Dat is al jarenlang ook eigendom van de gemeente. Volgens Bouchier hoeft dat niet ten koste te gaan van andere functies op Overstad: “Je kunt schuiven met de parkeervoorzieningen. Het zou beter zijn als parkeren niet middenin Overstad wordt gepland, maar aan de randen. Dan hoeven al die auto’s ook niet door Overstad om bij een parkeerplek te komen.”
Bouchier wijst erop dat voldoende groen tussen de hoogbouw van Overstad ook van belang is om hittestress in de stad tegen te gaan. “Dan blijft het stadsdeel op warme zomerdagen ook aantrekkelijk om te bezoeken.”
Het zijn momenteel vooral de oppositiepartijen waar dit geluid te horen valt. Leefbaar Alkmaar heeft zich al aangesloten bij het voorstel van PvdA en Groenlinks. Willem Peters van coalitiepartij VVD is nog niet benaderd door de initiatiefnemers, en houdt zich nog wat op de vlakte. “Volgens mij is er in het hele plan al voldoende ruimte voor groen, langs het kanaal en langs het spoor.”
“Ook de Oudorperhout is vlakbij. Als de wethouder zegt dat dit voorstel zonder problemen kan worden uitgevoerd, dan wil de VVD het best wel steunen. Maar als hij zegt dat het ten koste gaat van andere functies die op Overstad moeten komen, dan scharen wij ons natuurlijk achter wethouder Jasper Nieuwenhuizen”, stelt het VVD-raadslid.
Goed nieuws voor iedereen die de nieuwe grijze afvalcontainers in de Alkmaarse binnenstad maar niks vindt: deze zullen ook worden voorzien van stickers met daarop oude foto’s. Nog even geduld hebben. “Ik ben zeer enthousiast!”, reageert BAS-raadslid Gosse Postma. Hij wil meteen doorpakken voor de andere afvalbakken in Alkmaar.
Wijlen BAS-fractievoorzitter Ben Bijl regelde alweer bijna negen jaar geleden dat de afvalcontainers in de binnenstad zouden worden aangekleed met foto’s uit het grijze verleden. Het was een idee van partijgenoot Remco Cevat. In 2016 werd proef gedraaid en de verfraaiing beviel uitstekend. Daarna werden alle bakken bij monumentale panden beplakt. Maar sinds vorige maand is HVC bezig afvalcontainers te vervangen door nieuwe. Zonder mooie stickers erop. BAS-raadslid Gosse Postma trok aan de bel bij het college van B&W.
Streekstad Centraal nam contact op met HVC. Een woordvoerder laat weten dat ze bij het afvalverwerkingsbedrijf blij zijn dat de afbeeldingen op de oude afvalcontainers in de smaak vielen en ze zegt dat alles goed komt. “De nieuwe containers worden ook weer voorzien van stickers. Het formaat van de nieuwe containers is anders, daarom wordt het formaat van de stickers op dit moment aangepast.” (tekst gaat verder onder de foto)
Gosse Postma bij de grijze afvalbak die onlangs bij de Kapelkerk aan de Laat is geplaatst. (foto: Streekstad Centraal)
Ze kunnen echter niet zomaar meteen worden gebruikt. ” We wachten tot het voorjaar met het bestickeren van de containers, omdat de stickers het beste plakken bij een temperatuur boven de 12 graden. De lijm hard anders niet goed uit. De kans is dan groot dat de stickers loslaten of dat er vocht onder komt. Dat zou erg zonde zijn.”
“Ik ben zeer enthousiast!”, reageert Gosse Postma op het heugelijke nieuws. “Maar ik ga er verder mee, want ik krijg ook reacties vanuit de rest van de stad”, gaat het BAS-raadslid verder. “Mensen zeggen ‘wat leuk, maar wij hebben hier ook zo’n container en die mag er ook wel wat mooier uitzien’. Dat blijkt ook uit de reacties op bijvoorbeeld Facebook: “De meeste van deze containers staan buiten de binnenstad, gewoon waar mensen wonen. Vaak vol met tags of lagendik beplakt met reclameposters. Dat is verder prima?”
“Alkmaar is natuurlijk groter dan de binnenstad”, vervolgt Postma daarom. “In de rest van de gemeente is het ook belangrijk dat containers een sfeervolle toevoeging worden aan de openbare ruimte. Ik kom hiervoor met een motie in de volgende raadsvergadering.”
Afvalcontainers in het straatbeeld, ze horen er nou eenmaal bij. Anders wordt het een bende. Mooi zijn ze niet, tenzij je er wat leuks mee doet, zoals aankleden met oude foto’s van de historische binnenstad. Een aantal van deze ‘gepimpte’ afvalbakken zijn vervangen door nieuwe. En daarmee lijken ook de afbeeldingen te verdwijnen. Hoe zit dat? Is dat tijdelijk?
BAS-raadslid Gosse Postma had het al snel door. In de buurt van zijn winkel aan de Laat, stond ineens weer zo’n kale afvalcontainer. Wijlen BAS-fractievoorzitter Ben Bijl was het, die de bestickering regelde en de binnenstadbewoners waren er blij mee, en zijn dat nog steeds. Tijd voor Postma om bij het college van B&W te vragen hoe het zit. (tekst gaat verder onder de foto)
Onthulling van de bestickerde afvalbak bij het stadhuis van Alkmaar in april 2019. (foto: aangeleverd)
“Prachtig! Mensen waren heel enthousiast, net als ikzelf”, Postma. Hij kan zich nog wel herinneren dat de afvalbakken werden beplakt. Die bij de Kapelkerk kreeg een foto uit 1959, met daarop stadsbussen in de straat, toen nog van asfalt. “Bijkomend voordeel was dat er geen aankondigingen meer op werden geplakt, of dat er graffiti op werd gespoten, mensen vinden het zó mooi dat ze er vanaf blijven, dat is natuurlijk fantastisch.”
“Wij van BAS willen dat die stickers terugkomen, om de historie van onze stad uit te venten”, zegt Postma. De kale uitvoeringen verafschuwt hij, zeker als ze staan bij monumenten zoals de Grote Kerk of de Kapelkerk bij hem even verderop. “Het is niet moeilijk om ze te bestickeren en als het een succes is, dan moet je dat zeker volhouden.” (tekst gaat verder onder de foto)
Eén voor een worden de bestickerde afvalcontainers vervangen door nieuwe, (nu nog) kale uitvoeringen. (foto: Streekstad Centraal)
Postma verwacht dat er wel weer stickers worden geplakt. “Ik heb er het volste vertrouwen in, want de contacten tussen HVC en de gemeente zijn hartstikke goed.”
Het klinkt mooi, een langgerekt park langs het kanaal in Alkmaar, maar wie de stad een beetje kent zal wellicht denken: “Maar er is toch nauwelijks plek voor groen?” Ja, dat klopt. Toch wordt er al lang gewerkt aan een plan met de naam ‘Kanaalpark’. Om er in ieder geval voor te zorgen dat wat mooier en groener kán, ook echt mooier en groener wordt.
Ook door een aantal Alkmaarse partijen worden vraagtekens gezet bij de naam van het ‘Ontwikkelkader Kanaalpark’, waar het college aan werkt. In de omgeving Viaanse Molen en ter hoogte van Overdie en Oudorp lijken er mogelijkheden voor het nodige groen te zijn, daartussen is dat een groot vraagteken.
“Ik kan de werkelijkheid niet veranderen”, gaf ook wethouder Anjo Van de Ven tijdens de commissievergadering toe toen het over de zeer beperkte opties voor meer groen op het ‘middenstuk’ ging. “Dit is een eerste ontwikkelkader. Je moet vastleggen hoeveel hectare en vierkante meters je wilt reserveren voor groen en voor ontspanning. Doe je dat niet, dan gaat waarschijnlijk groen onderwerp van discussie zijn en dan gaat het groen het verliezen, dat hebben we gezien in het verleden”, licht ze toe. (tekst gaat verder onder de afbeelding)
Alkmaar – alweer eventjes terug – toen er wel nog alle ruimte was voor groene ontwikkelingen. Datum luchtfoto onbekend, maar de Schermervlotbrug was er nog en die verdween in 1958.
GroenLinks en de PvdA hebben als ideaalplaatje een groene boulevard op de Kanaalkade, maar voorlopig is er volgens Roy Seignette van GL/PvdA toch ook al meer mogelijk dan in het ontwikkelkader staat. Willem Peters (VVD) en Jan Hoekzema (OPA) betwijfelen dit. De Kanaalkade is druk, belangrijk voor het openbaar vervoer en er liggen allemaal kabels en leidingen in de grond. Seignette denkt dat er evengoed, zeker met een 30 km/u zone, meer ruimte is voor groen. En dat met die kabels is ook op te lossen, als je maar bereid bent om te investeren.
Willem Peters denkt dat de kosten de klauwen uit lopen als je veel moeite gaat doen voor meer groen op de Kanaalkade. Hij zette al zijn vraagtekens met het idee van aflopende ecologische oevers langs de Helderseweg. “Het is lastig duur, en hoe zit het met de scheepvaart?” Hij doelde daarbij op de golfslag.
De Kanaalkade verbreden tussen de voetgangersbrug en haventje is een optie. Geen cruiseschepen maar een smalle, groene boulevard. Blijkbaar wil het college van B&W dat niet, of is daar niet aan gedacht. Overigens lopen er nog onderzoeken naar vaarroutes en wat te doen met de Karpertongarage, die invloed kunnen hebben op het groenplan. (tekst gaat verder onder de afbeelding)
Een van de afbeeldingen in het concept ontwikkelkader Kanaalpark.
Seignette miste ook nog wat kaders in het ontwikkelkader. “Veel moet nog uitgezocht worden. Ik heb nog nooit zo vaak woorden als ‘mogelijk’, ‘zou kunnen’ en ‘wens’ in een beleidskader gezien.” Hij stelde dat er voor de zestien deelgebieden, er pas van drie à vier een duidelijke aanpak is en een tijdspad. Ook het kostenplaatje ziet hij graag duidelijker.
Vanaf 2027 staat jaarlijks 1,6 miljoen euro geraamd voor de realisatie van het ‘Kanaalpark’, tot die tijd de helft. Jelle Witterbrood (FVD) vroeg of dat echt wel genoeg gaat zijn. Volgens wethouder Van de Ven wel. “Daarnaast zijn er mogelijkheden om bij private partijen en ontwikkelaars een bijdrage te vragen aan het groen. Voor de eerste tien jaar kunnen we hier heel wat mee doen.”
Te weinig geld en een steeds groter wordende stapel taken. Gemeenten krijgen vanuit Den Haag steeds meer op hun bordje geworpen. Eerder uitten gemeenten hun zorgen al over de tekorten in de jeugdzorg, maar de problemen liggen veel dieper dan alleen dat. “Als er niks aan gedaan wordt, zit er niets anders op dan bezuinigen. En dat willen we allemaal niet.”
Afgelopen vrijdag was er een algemene ledenvergadering van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) waarbij er dieper in werd gegaan op de brandbrief die de gemeenten naar het Rijk hebben gestuurd. Het ging daarin om de geldzorgen waar alle gemeenten op verschillende manieren mee te maken hebben. Eerder werd daarin de focus gelegd op de problemen en tekorten in de jeugdzorg. En dat zo’n brandbrief ook daadwerkelijk zin kan hebben blijkt uit het feit dat er toezeggingen gedaan zijn over extra geld voor de gemaakte kosten van de afgelopen jaren.
Maar die problemen zijn lang niet alleen zichtbaar bij jeugdzorg, geeft wethouder Gerard Rep van gemeente Dijk en Waard aan. Rep voert het woord in Den Haag namens de gemeenten in de regio. “Het probleem is veel breder. Het omvat namelijk het gehele sociale domein. Er wordt zo veel van gemeenten verwacht, maar daarvoor wordt niet meer geld beschikbaar gemaakt.”
Een uitzondering op die situatie zijn taken die gefinancierd worden met SPUK-middelen. “Dat wordt ook wel een SPecifieke UitKering genoemd”, legt Rep uit. “Daar krijgen we als gemeente dan tijdelijk geld voor. Bij de problemen waar gemeenten nu mee zitten heb je voor de langere termijn geld nodig waardoor zo’n tijdelijk bedrag niet voldoende is.”(tekst gaat verder onder de foto)
Wethouder Gerard Rep zet zich voor de hele regio Alkmaar in door onder meer in gesprek te gaan met leiders in Den Haag (foto: Streekstad Centraal)
Het sturen van de brandbrief naar het Rijk heeft ervoor gezorgd dat ook in Den Haag gekeken wordt naar de situatie van de gemeenten. Gerard Rep speelt daar een grote rol in. Hij zet zich namens de hele regio Alkmaar in voor een ander beleid. “Ondanks dat we pas 3 jaar als gemeente Dijk en Waard bestaan mogen we toch in gesprek met de leiders van het land. Dat is aan de ene kant iets om trots op te zijn, maar als gemeente hadden we liever gezien dat het niet nodig was.”
“De gevolgen van dit beleid zorgen er voor dat gemeenten op een gegeven moment een keuze moeten gaan maken over waar het geld heen gaat en waar niet. Bezuinigen is iets wat we absoluut niet willen, daar raak je de inwoners mee en dat proberen we te allen tijde te ontwijken. Maar als het geld er niet is wordt het erg moeilijk om de dingen te blijven doen zoals we altijd deden.”
Die keuze waar wel en waar geen geld aan besteed wordt is een hele moeilijke volgens Rep. “In de brandbrief worden voorbeelden gegeven over het verminderen van onderhoud van de infrastructuur. Ik ben persoonlijk niet zo’n fan van die voorbeelden aangezien het vaak alleen bij blaffen blijft en er niet concreet iets gedaan wordt. Het blaffen mag best een keer een beetje bijten worden.” (tekst gaat verder onder de foto)
Door het te krappe budget worden gemeenten gedwongen om keuzes te maken over waar het geld heen gaat en waar niet. “Bezuinigen is het laatste wat we willen”, aldus Gerard Rep (foto: Gemeente Dijk en Waard)
Dat beetje bijten heeft ervoor gezorgd dat een groot deel van de voorgestelde punten zijn aangenomen. Zo wordt er onder meer een expertgroep aangesteld die onderzoek gaat doen naar de situatie rond de geldzorgen bij gemeenten. “Het Rijk heeft ons de toezegging gedaan dat ze het advies van de experts serieus meenemen bij het nemen van beslissingen. Daarnaast is een heel groot deel van de door ons ingestuurde motie rechtstreeks terug te vinden in het mogelijke nieuwe beleid. Dat is een erg mooie vooruitgang.”
Rep hoopt dat de onderhandelingen ook echt zijn vruchten gaan afwerpen. “We hebben na het gesprek goede hoop, maar dan moeten de gedane uitspraken ook waar gemaakt worden.” Of dat ook echt gebeurd is nog even afwachten. Begin volgend jaar wordt meer duidelijk. “Als er niks verandert gaan we weer in gesprek, wat mij betreft zelfs demonstreren op het Malieveld”, zegt Rep grappend. “We geven niet zomaar op. En dat merk je ook bij de andere gemeenten. Er zijn er veel uit het Integraal Zorgakkoord (IZA) gestapt waardoor de boodschap beter bij het Rijk binnenkomt.”
Hoe help je mensen met complexe problemen, die aan het randje van de samenleving hangen? Mensen die dakloos zijn of dreigen te worden en wellicht overlast veroorzaken in de buurt. Het project Skaeve Huse is een oplossing, of toch niet? De meeste Alkmaarse raadsfracties lijken wel interesse te hebben om daar op zijn minst onderzoek naar te laten doen, zo bleek in de commissievergadering van maandag.
Acht fracties doen een oproep aan het college van Alkmaar om onderzoek te doen naar de mogelijkheden van de plaatsing van Skaeve Huse binnen de gemeentegrenzen. De indieners van de motie zijn SPA, CDA, D66, PvdA, GL, PvdD, LA en SP. Zij vinden de begeleide huisvesting een goede manier om mensen met complexe problematiek weer de samenleving in ter helpen of om ze er niet uit te laten vallen. Het kost wat, maar het kan de maatschappij veel overlast én ook geld schelen.
FVD-fractieleider Jelle Wittebrood is het eens dat de doelgroep hulp en onderdak nodig heeft, maar wil dat er scherp naar de kosten versus de baten gekeken wordt. “Weet u wat dit kost? Bijvoorbeeld in Tilburg: tien van die huisjes, één miljoen per jaar. Dus ja waar komt de dekking vandaan?” (tekst gaat verder onder de foto)
De twee Skaeve Huse aan de Kanaalweg in Heiloo, kort nadat ze waren neergezet. (foto: aangeleverd)
Saskia Spek van SPA zei daarop dat het voor Alkmaar om zes mensen gaat, misschien wat meer. “Ik ben het met u eens dat we natuurlijk goed moeten letten op de prijs, maar als je gaat kijken naar wat voor kosten het bespaart… In Heiloo zijn ze van 500 overlastmeldingen naar nul gegaan, dan denk ik dat je daarmee een hele mooie villa kan kopen”, zei ze licht schertsend en de commissieleden reageerden met een lach.
Streekstad Centraal besteedde in juni aandacht aan de Skaeve Huse in Heiloo. Ze staan op afstand van het dorp aan de Kanaalweg. Getallen waren er toen nog niet, maar Arjen Witteveen, programmamanager van de Veiligheidsregio had wel een voorbeeld: iemand die een woning kreeg op het terrein van de GGZ kostte de maatschappij jaarlijks 150.000 euro. Maar dat wás 500.000 euro. “De politiekosten alleen al gaan van twee ton per jaar naar praktisch nul euro.”
Daar was Wittebrood blij mee, maar er is landelijk beleid. “Moeten wij die huisjes als gemeente wel gaan betalen?” En hij wees erop dat het niet alleen maar rozengeur en maneschijn is. “Bijvoorbeeld in Velserbroek zijn ze gestopt omdat er zo veel overlast voor de buurt was.” Volgens de FVD-fractievoorzitter zijn er veel voorbeelden van missers. (tekst gaat verder onder de foto)
In Amsterdam staan er al sinds 2007 Skaeve Huse. (foto: HVO-Querido)
BAS-raadslid Rob Haverlag liet weten zijn partij de motie zeker zal steunen. Hijzelf was bij de daklozenopvang geweest en daar moet bijna dagelijks politie langskomen vanwege overlast, en de hulpverleners zijn nog wel eens genoodzaakt om iemand weer buiten te zetten. “Ze hebben goede ervaringen met Skaeve Huse.”
VVD-raadslid Willem Peters zei dat zijn fractie ook zo net nog niet weet of Skaeve Huse een goede oplossing zijn, gezien de investering en ook het woningtekort voor alle doelgroepen. Maar goed, dat is waar de motie om draait: uitzoeken wat de kosten versus de baten zijn.
SPA was mede-indiener van de motie, dus niet geheel verrassend steunt wethouder Arie Espkamp de motie. En als deze door de raad wordt aangenomen, dan zal hij nog voor de zomervakantie met informatie over de kosten en de baten komen, inclusief twee mogelijke locaties.
