RADIO asielzoekerscentrum
Flinke cheque in Boothuis KNRM: sport in Egmond levert op
Sport, zand, zee: het zijn de harde ingrediënten van ‘Egmond-Pier-Egmond’ en de welbekende NN Halve Marathon. Die races werden afgelopen zaterdag gelopen en dat was voor de deelnemers een combinatie van ouderwets afzien en een echte winnersmentaliteit. Bij dat gevoel past ook een goed doel en dat werd gevonden in de KNRM. “Wij hebben een mooi weekend gehad.”
Zo’n 3.000 MBT-ers gingen zaterdag van start. En zondag was daar dan ook nog de halve marathon, met 13.500 lopers. “Druk maar ook heel mooi”, zegt KNRM-man Henk Biesboer daarover. Het Boothuis van de KNRM werd omringd door een zee van sportlui en supporters. Die deden dat zeker niet alleen voor zichzelf. Het goede doel, daar ging het om.
“Wij waren weer het goede doel,” haalt Biesboer aan. En dus hield de KNRM er ook echt wat aan over. “Een cheque van 2.340,51 euro”, weet Biesboer te vertellen. Nuchter: “Toch weer mooi.”
De redders moeten het echt hebben van giften als deze. Overheidssteun is er niet.
Regio landelijk koploper: 8% van vrijgekomen corporatiewoningen naar statushouders
Als een woning die eigendom is van een woningcorporatie vrijkomt, gebeurt het regelmatig dat de woning wordt toegewezen aan een statushouder. Statushouders zijn asielzoekers met een verblijfsvergunning. Zij krijgen op de woningmarkt voorrang.
Uit cijfers blijkt dat in de regio Alkmaar 8 procent van de corporatiewoningen naar statushouders is gegaan. Daarmee is de Streekstadregio landelijk koploper, samen met de regio Midden-Limburg. Dat en meer blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, dat hiervoor gebruikmaakte van cijfers uit 2021.
Statushouders komen vaak vanuit een opvangsituatie de huizenmarkt op. Ze laten dus niet vaak een lege woning achter, becijfert het CBS nog. De helft van de statushouders die een woning betrokken waren afkomstig van een COA-opvanglocatie.
De statushouders die een woning kregen zijn vaak gezinnen met kinderen, blijkt uit het onderzoek. Andere huishoudens die een corporatiewoning betrokken waren dan juist weer vaak kinderloos. De wachtlijsten voor corporatiewoningen zijn de voorbije jaren fors toegenomen, ook in de regio Alkmaar. Op de site van SVNK is na te gaan hoe lang huurders ingeschreven hebben gestaan voor een woning in één van de gemeenten in de regio.
Burgerberaad kan Alkmaarders extra stem geven: “Staat nog in de kinderschoenen”
Meepraten. Adviseren. Maar niet denken als een politicus, echt als burger, met de voeten in de klei. Dat is wat een ‘burgerberaad’ mogelijk moet maken. Inwoners van Alkmaar krijgen met zo’n burgerberaad een extra stem, een extra kans om invloed uit te oefenen op de besluitvorming in de stad. “Dit is niet polariserend, dat vind ik er goed aan.”
Het burgerberaad is een lang gekoesterde wens van de Alkmaarse PvdD-fractie. “Maar andere partijen zijn ook geïnteresseerd”, zegt fractievoorzitter Kıvılcım Pınar optimistisch. Woensdagavond laat de gemeenteraad zich nader informeren over het idee. Schrijfster Eva Rovers van Bureau Burgerberaad houdt een presentatie om de raadsleden te laten zien wat een burgerberaad voor Alkmaar kan betekenen.
“Het is altijd een loting”, legt Pınar uit aan Streekstad Centraal. “Op basis daarvan worden mensen uitgenodigd. Het is de bedoeling een goede doorsnee van de bevolking te krijgen.” Zo ontstaat een tijdelijke ‘raad’ die goed zal worden voorbereid op het werk dat de burgers te wachten staat.
“Voor een bepaalde periode komen ze bijeen, daarna komt er weer een nieuwe loting”, vertelt Pınar. “Het zijn gewone burgers, geen politici. Ze hoeven zich geen zorgen te maken over herkozen worden.” Ze zijn dus vrij, worden uitgenodigd om te zeggen wat ze willen. Zo kunnen ze advies geven over allerlei kwesties. Hardop meedenken.
“Burgers komen met dingen waar politici niet uitkomen”, stelt Pınar. “Er is meer overleg. Meer om te bespreken. En meer langetermijnvisie.” Pınar suggereert een burgerberaad over het thema mobiliteit. Waar mogen auto’s rijden, hoe hard; waar moet de voetgangerszone beginnen en eindigen. Dat soort vragen. Iedere Alkmaarder heeft daar wel een mening over. In een burgerberaad kan de Alkmaarder die mening laten horen. In 2023 gebruikten Alkmaarders nog een burgerinitiatief om de mobiliteitskwestie aan de orde te stellen in de raad.
“De politiek kan van het burgerberaad leren”, zegt Pınar. En andersom: “Burgers leren tegelijk de politiek ook beter kennen. We leren elkáár kennen. Het burgerberaad kan ambtenaren aan het werk zetten, ze iets laten uitzoeken.”
Pınar is enthousiast over de mogelijkheden die het burgerberaad biedt. Het is anders dan een referendum, niet polariserend. Er is tijd voor nuance. Alkmaarders worden op deze manier écht betrokken. Pınar noemde het referendum eerder ‘een mes met twee kanten’.
In Ierland kon het burgerberaad beweging brengen in een onderwerp dat politiek muurvast zat. “Ierland is een katholiek land”, haalt Pınar aan. “Abortus lag daar echt gevoelig, politieke partijen kwamen daar niet uit.” Maar gewone burgers bleken in de praktijk zonder al te veel omhaal over de kwestie te kunnen vergaderen. In 2017 stelde het burgerberaad voor om een referendum over de kwestie te organiseren. Een ruime meerderheid van de Ieren stemde vervolgens in met een wijziging van de grondwet.
“Een ander voorbeeld is Zeist”, vertelt Pınar. “Daar moesten ze bezuinigen. De politiek kwam daar niet uit. Toen is een burgerberaad opgezet.” Zo werden er plannen gemaakt, in samenwerking met ambtenaren.
In Alkmaar is het burgerberaad voorlopig alleen nog maar een idee. Pınar hoopt dat de informatieavond tot meer enthousiasme leidt. “We gaan het dit jaar ook over de dorpenvisie hebben”, vult de PvdD-leider nog aan. “De dorpen zijn de perfecte plek voor zo’n burgerberaad. We zouden daar kunnen beginnen.”
De informatieavond, met presentatie door Eva Rovers, is openbaar. Alkmaarders zijn dus van harte welkom om plaats te nemen in de raadszaal. De presentatie is op woensdag 17 januari vanaf 19:30 en duurt ongeveer een uur.
Na herhaalde explosies: woning Olieslagerstraat op slot
De burgemeester van Alkmaar heeft besloten een woning aan de Olieslagerstraat in de wijk ‘t Rak per direct te sluiten. Dat betekent dat de bewoners de woning moeten verlaten en er voorlopig niet meer in kunnen. Dit weekend ging voor de derde keer een vuurwerkbom af bij het huis.
Met de woningsluiting hoopt burgemeester Anja Schouten de rust in de buurt terug te brengen. “Omwonenden en bewoners voelen zich hierdoor zeer onveilig, en dat begrijp ik goed.”
Een woningsluiting is een zwaar middel, dat op het leven van de bewoners een grote impact heeft. De burgemeester heeft dan ook eerst naar andere oplossingen willen zoeken. In de straat werd cameratoezicht ingesteld, om zo de daders te ontmoedigen om nog eens een toe te slaan. Maar de daders lieten zich daar duidelijk niet door afschrikken, getuige de explosie die in de nacht van zaterdag op zondag plaatsvond.
En dus moet het maar zo. “Zo kan de rust in de wijk weer terugkeren”, zegt burgemeester Schouten. “Voor de bewoners van het gesloten pand heb ik de noodzakelijke zorgmaatregelen getroffen.”
Het is niet de eerste keer dat in Alkmaar woningen gesloten worden. Vorig jaar werd een woning aan de Lekstraat gesloten nadat daar een explosie was geweest. Ook een woning aan de Baansingel ging dicht, na een dodelijke schietpartij. Maar die sluiting werd ongedaan gemaakt door de rechter, nadat de bewoner bezwaar had gemaakt. Of de bewoners van het huis aan de Olieslagerstraat ook zulke stappen overwegen is niet bekend.
Oppositie stelt vragen over toeristische verhuur in Alkmaar: “Concurrentievervalsing”
Alkmaar heeft een grote aantrekking op toeristen. De oude stad, de bekende Kaasmarkt, de mooie winkels en goede restaurants: een weekendje Alkmaar is een traktatie en dat weten steeds meer mensen in binnen- en buitenland. Maar ook de Alkmaarders zelf hebben natuurlijk wel in de gaten dat ze in een bescheiden toeristenmagneet wonen. Verhuur van panden of appartementen als vakantiehuisje onttrekt woningen aan de woningmarkt, signaleren GroenLinks, PvdA en PvdD.
Een bordje met daarop ‘Zimmer mit Frühstück’, zo ging het vroeger wel. Zeker wie in de buurt van de kust woonde kon daarmee wat bijverdienen, in de zomer. Maar inmiddels is het toerisme flink veranderd. Toeristen komen het hele jaar en ze spreken allang niet meer alleen maar Duits. Meer dan eerst laten ze ook hun oog op Alkmaar zelf vallen. Een leuke ‘AirBnB’ op loopafstand van de Alkmaarse horeca kan dan al snel lucratief zijn.
Dat toeristische verhuur in opkomst is wordt door veel Alkmaarders opgemerkt. Niet alleen in de binnenstad, maar ook in de wijken daaromheen. Streekstad Centraal sprak over de kwestie met PvdD-fractievoorzitter Kıvılcım Pınar, één van de indieners. “Het Rijk heeft meer middelen gegeven aan gemeenten, zodat we kunnen reguleren. Ik vind dat we dat ook moeten doen.” Door toenemende toeristische verhuur kunnen woningen worden onttrokken aan de huizenmarkt en dat is een probleem, vinden PvdD, GroenLinks en PvdA.
De oppositiepartijen merken ook op dat verhuur via platforms als AirBnB concurrentievervalsing is voor officiële hotels. Hoteleigenaren moeten aan veel meer wet- en regelgeving voldoen. “Een AirBnB hoeft dat niet te doen”, legt Pınar uit. “Terwijl ze toch een soort hotel aan het runnen zijn.”
Het college liet eerder weten pas in te grijpen “als de toeristische verhuur van woningen tot grootschalige problemen leidt” en dat is nu nog niet het geval, oordeelt het college. Maar het gaat toch om vele honderden woningen, werpen de drie oppositiepartijen tegen. Zo’n 600 in 2022. Wanneer grijpt het college dan wél in, is de vraag.
Dit is niet iets nieuws, stelt mede-indiener Tineke Bouchier, het onderwerp staat al heel lang op de agenda. “Al in 2022 is beloofd dat er een analyse zou komen om de controle op vakantieverhuur te verbeteren”, zegt Bouchier. “Nu leunt het college achterover en zegt: we wachten af.”
De drie oppositiepartijen stelen voor om een meldpunt ‘goed verhuurderschap’ in te richten en gebruik te gaan maken van de extra mogelijkheden die de wet biedt. Gemeenten rondom Alkmaar dóén dat ook al, merken de raadsleden op. “Het gaat om duidelijkheid bieden”, vult Pınar nog aan. “Daarmee geef je ook de verhuurders zekerheid.”
Als de rook is opgetrokken: grote schade zichtbaar na brand De Mare
De geur is intens. Maar de rook is weg en dus is, een dag later, goed te zien wat voor schade de brand in de parkeergarage onder winkelcentrum De Mare aan heeft kunnen richten. De verf is afgebladderd, schuren zijn onbereikbaar. Voor veel bewoners is na bang afwachten wel duidelijk dat waarvoor gevreesd werd, nu ook werkelijkheid is. “Ze hebben de macht overgenomen.”
De parkeergarage is zondag wel weer open. Zo goed en zo kwaad als dat gaat moet het normale leven doorgaan. Maar bij bewoners en ondernemers zit de schrik er goed in. “Dit kan zo echt niet langer”, reageert een bewoner. “Nu waren we er nog redelijk snel bij waardoor het niet nog erger is geworden. Maar het gaat echt een keer goed fout.”
Boven de parkeergarage zitten winkels, waaronder de Lidl en schoenenwinkel Van Haren. De teamleider van de Lidl laat weten dat de schade beperkt is: “Enkel wat lichte geuroverlast na in onze personeelsruimte”. In de garage zijn de sporen van de brand veel zichtbaarder. (tekst gaat door onder de foto)
De plek van de brand is afgedekt met houten platen. Achter die platen staat nog het bankstel, waar de brand zaterdagavond mee begon. Jongeren zouden het in brand hebben gestoken, krijgt Streekstad Centraal te horen, en dat dat gebeurd is verrast veel bewoners nauwelijks. Al langer is er overlast. Achter de platen de droevige uitkomst van de brand: een auto, zwaar beschadigd door de hitte. Fietswrakken.
Vermoed wordt dat er asbest in het plafond zit. Ook daarom is de brandplek nu hermetisch afgesloten. Maar het gevoel van veiligheid is daarmee niet terug. Al langer wordt aangedrongen op een goede sprinklerinstallatie en rookmelders. Dat is er nu allemaal niet, zeggen bewoners.
Maar het belangrijkste is handhaving, vinden de bewoners. Fysiek toezicht om de overlast van jongeren de kop in te drukken. “De angst bij de bewoners is echt groot. De jeugd heeft de macht overgenomen in de parkeergarage.”
Egmond Halve Marathon voor het eerst in jaren gewonnen door Nederlander
Lucas Nieuweboer heet hij en hij zorgde zondag voor een sensatie. De Nederlander wist als eerste binnen te komen op de Egmond Halve Marathon en liet daarmee buitenlandse toppers achter zich. Opmerkelijk, want in de voorbije 18 jaar waren het altijd buitenlandse atleten die de Halve Marathon wisten te winnen. Met Nieuweboer kleurt het evenement weer oranje.
De laatste Nederlander die de Halve Marathon won was Kamiel Maase in 2006, schrijft mediapartner NH. Dit jaar was Lucas Nieuweboer dus de snelste man met een tijd van 1 uur, 3 minuten en 34 seconden . Bij de vrouwen kwam de Ethiopische Aminet Ahmed in 1 uur, 12 minuten en 19 seconden als eerste over de streep.
De omstandigheden waren kil, nat en winderig. Tijdens de wedstrijd begon Jill Holterman uit Egmond aan de Hoef aanvallend bij de vrouwen, ze kon zich staande houden in een kopgroep van zeven lopers. Holterman eindigde in een tijd van 1.12,37 als vierde. Daardoor viel de Noord-Hollandse net buiten het podium, maar ze was wel de beste Nederlandse.
Bij de mannen was een kopgroep van vier renners ontstaan, met daarin Tom Hendrikse en Lucas Nieuweboer. Nieuweboer had vlak voor het einde goede benen en ging er samen met Victor Chumo vandoor. Hendrikse moest pas op de plaats maken, waardoor de twee op de finish afgingen. In de straten van Egmond ging Nieuweboer verder vooruit en kwam hij als eerste over de finish. (foto: archief 2022)
Camera’s houden daders niet tegen: wéér explosie in Olieslagerstraat
Voor de derde keer op rij is het misgegaan in de Alkmaarse Olieslagerstraat. Want ook in de nacht van zaterdag op zondag ging daar weer een explosief af. Vermoedelijk vuurwerk; de schade is beperkt, maar dat het dus toch weer zover was, ondanks camerabewaking in de straat, geeft geen prettig gevoel voor de bewoners van het buurtje.
Zondagochtend is het forensisch team van de politie aanwezig om onderzoek te kunnen doen op de plek van de ontploffing. Daarbij worden ook spullen veiliggesteld voor nader onderzoek. “Nadat de hulpdiensten werden gealarmeerd is direct een onderzoek gestart”, laat de politie weten. “Bij de ontploffing raakte niemand gewond.”
Getuigen ter plaatse bevestigen aan Streekstad Centraal dat het weer om hetzelfde stukje straat gaat. In de nacht van maandag op dinsdag ging daar ook al een explosief af bij de woning die nu ook het doelwit was. Het knalde opnieuw op donderdag, dichtbij hetzelfde huis.
Tegenover de woning is door de gemeente een camera geplaatst om herhaling te voorkomen, maar die hield de daders dus duidelijk niet tegen. Ze hebben zich na de aanslag uit de voeten gemaakt, richting de Laan van Brussel. “Meerdere eenheden hebben een zoekslag in de omgeving gemaakt”, zegt de politie daar nog over. Gezocht werd daarbij naar ‘één of twee donker geklede personen’. Maar, zegt de politie: “Niemand werd aangetroffen.”
Oeroude restjes Engels ontdekt: “Hoe meer mensen ernaar kijken, hoe beter”
Stambomen, oude boeken, gemeentearchieven: wie de geschiedenis van de eigen streek of de familie onderzoekt, komt vanzelf wel een keer in het Regionaal Archief in Alkmaar terecht, aan de Bergerweg. Maar nu zijn voor even de ogen van de halve wereld op deze plek gericht. Onderzoek heeft uitgewezen dat in Alkmaar een paar reepjes uniek, eeuwenoud Engels worden bewaard. Met zelfs een woord dat nog niemand kende.
Streekstad Centraal mocht een kijkje nemen tussen de hoge boekenkasten en de oude bijbels. Lisette Blokker, gespecialiseerd in middeleeuwse geschiedenis, weet precies waar ze de inmiddels beroemde archiefstukken zoeken moet. In grijze dozen liggen ze, tot voor kort zaten ze verstopt in een boekband.
“Zo ging dat”, vertelt Blokker. “Als je een boek kocht kreeg je het papier mee, dat liet je binden. En de boekbinder gebruikte voor de band oudere stukken perkament.” Perkament dat waardeloos werd gevonden, omdat er onleesbare teksten op stonden, of oude katholieke heiligenlevens die na de Reformatie wel konden worden ‘afgevoerd’. Zo kwam ook dit stukje heel oud Engels rond 1600 in een nieuwe band terecht. (tekst gaat door onder de foto)
Dat in zestiende- of zeventiende-eeuwse boekbanden soms restjes perkament uit de middeleeuwen te vinden zijn, daar was Blokker zich uiteraard al langer van bewust. En zij niet alleen. “Het is een samenballing van krachten geweest”, legt ze uit. “In het Regionaal Archief waren Harry de Raad en Marijke Joustra hier al langer mee bezig.”
Toen een collega bij het inscannen van een oud boek wat bijzonders leek te zien was die dus alert. “Dat archiefstuk was afkomstig uit de Librije”, zegt Blokker. Dat is de vroegere bibliotheek van de Grote Kerk van Alkmaar, nu opgeslagen in het Regionaal Archief. Die Librije is een goede plek om iets bijzonders te vinden. “Daar weten we wel van dat ‘t er in zit ja. Maar wat dit was, dat wisten we toen nog niet.”
Een foto van de opmerkelijke reepjes perkament werd gedeeld op Twitter en toen ging het een eigen leven leiden. Uiteindelijk was het Thijs Porck, wetenschapper te Leiden en een kenner van het Oudengels, die zag wat er in Alkmaar was gevonden. “Ik kreeg een e-mail met foto’s en ben meteen de volgende dag naar Alkmaar afgereisd”, vertelt Porck aan Streekstad Centraal. Want dit moest wel wat zijn, wist hij: “Er bestaat niet zoiets als ‘een normaal stukje Oudengels’, alles is bijzonder an sich.” (tekst gaat door onder de foto)
De stukjes tekst die Porck in Alkmaar kon bekijken gaven weer nieuwe inzichten in de taal van duizend jaar geleden. En zelfs een nieuw woord: ‘gewændunga’, een woord voor ‘beweging’. “We kenden al wel andere vormen van deze stam, denk aan wenden, wending in het Nederlands. Maar dit is nieuw en dat betekent dat we iets aan het Oudengelse woordenboek kunnen toevoegen. En ja, dat is redelijk bijzonder.”
De tekst is tweetalig: in groot regels in het Latijn, psalmen. Daarboven de woordelijke vertaling in middeleeuws Engels. Een lesmethode, zo leerden Engelse kinderen ooit Latijn. “De vertaler had soms moeite met woorden”, zag Porck terug in het handschrift. “Dan gaf hij twee vertalingen.”
Het Engels dat in Alkmaar bewaard wordt is elfde-eeuws, het handschrift is tussen 1050 en 1075 ontstaan, denkt Porck. “Op basis van letters, het schrifttype, en andere technische kenmerken kunnen we het dateren”, legt hij uit. Dat is heel specialistisch werk, maar het brengt de geschiedenis wel tot leven. En de taal van toen, met haar naamvallen en oude klanken. ‘Gewændunga’, Porck kan het uitspreken en brengt ons zo duizend jaar terug in de Engelse taalgeschiedenis. (tekst gaat door onder de foto)
Nog spannender is de geschiedenis van het handschrift zelf. “Er zijn meerdere theorieën, maar het zou goed kunnen dat dit het psalterium van prinses Gunhilde geweest is”, haalt Porck aan. Haar lesboekje dus, waar ze Latijn uit leerde: handgeschreven, mooi gekleurd.
Gunhilde was een prinses uit de elfde eeuw, de zus van koning Harold II van Engeland, die in 1066 in de Slag bij Hastings werd vermoord. Zo neemt het reepje perkament ons mee naar de bloedige middeleeuwen: “Prinses Gunhilde vluchtte naar Brugge en nam haar psalterium mee, dat weten we.”
“Dat psalterium was in 1561 nog in Brugge, dat weten we ook. In 1580 moet het zijn geconfisqueerd, in de periode van de Reformatie. Het boek met die woorden die niemand toen nog kon begrijpen, dat werd verkocht.” Als oud papier dus eigenlijk, al gaat het hier dus om oud perkament. Zo moet het eerst in Leiden zijn terechtgekomen, bij één van de 40 boekbinders die die stad toen rijk was. “Het zou zomaar kunnen. Hoe meer informatie we hebben, hoe meer er is te vinden.” (tekst gaat door onder de foto)
Dat er volgende week nóg zo’n fragment opduikt, dat is niet direct de verwachting. “Hier ging een jarenlange voorbereiding aan vooraf”, benadrukt Blokker. “Maar het is wel zo dat we hier archieven beheren die nog niet zo goed zijn onderzocht. Dan kun je ook denken aan de oude pastoorsbibliotheken. Die komen uit katholieke schuilkerken in Heiloo, Akersloot, Limmen…” Ze wijst naar lange archiefplanken vol prachtige oude banden.
Er een willekeurig boek uitpakken levert alweer wat bijzonders op: een klein bidprentje tussen de bladzijden, ‘voor Janniti’. Geen Oudengels, maar wel een gewone voornaam van eeuwen terug, vermoedelijk afkomstig uit Zuid-Holland.
“Dit soort dingen zijn vaak nog niet in kaart gebracht”, weet Blokker. Dat is wat het Regionaal Archief nu wel wil gaan doen: hier wetenschappers, studenten, vrijwilligers op loslaten, om nog nauwkeuriger in beeld te brengen wat voor bijzondere geschiedenis in Alkmaar wordt bewaard. Soms is dat wereldgeschiedenis.