Nog een paar likjes verf, een schroefje hier en daar en vooral kijken of alle bewegende delen ook echt bewegen. De bouwers van de praalwagens voor de Grote Middagoptocht tijdens Alkmaar Ontzet zetten de laatste puntjes op de i. Naast de bouwers zijn de toneelspelers en dansers net zo belangrijk voor een geslaagde optocht. Zij kwamen op bezoek bij de bouwers om de wagens te bekijken.
De Grote Middagoptocht is een van de hoogtepunten tijdens Alkmaar Ontzet. De bouwers van de praalwagens zijn al maanden bezig om hun kar zo spectaculair mogelijk te maken. Daar komt ook nog eens bij dat Alkmaar dit jaar viert dat het 450 jaar geleden de Spanjaarden versloeg tijdens de 80-jarige Oorlog. Een jubileumoptocht dus, en daarom pakken de vrijwilligers van de Grote Middagoptocht dit jaar flink uit.
Mediapartner NH zocht de bouwers op en nam een kijkje achter de schermen. Zo wordt er een tipje van de sluier opgelicht, maar hoe de optocht er écht uit gaat zien, dat is een verrassing tot zaterdag 7 oktober.
Een klap in de nacht, een galm die nog tot ver te horen was. De Alkmaarse binnenstad en Oud-Overdie werden maandag rond 22:45 opgeschrikt door een explosie. Die klap zorgde op de Baansingel voor schade aan een woning. Niemand raakte gewond. De politie vraagt getuigen om met extra informatie te komen.
Na de klap kwamen veel buurtbewoners naar buiten om te kijken wat er precies gebeurd was. Dat was toen nog onduidelijk, de brandweer kwam ter plaatse maar kon niks vinden. Nader onderzoek van de politie wees uit dat het niet, zoals eerst gedacht, om een vuurwerkbom onder een auto ging, maar om een aanslag op een voordeur.
Het is de derde explosie in korte tijd in Alkmaar. Halverwege september was het raak in de Lekstraat, vorige week ging het mis in de Bannewaard en nu was er een ontploffing aan de Baansingel. Of er een verband is tussen de ontploffingen kan de politiewoordvoerder op dit moment nog niet zeggen. “We hebben nog geen aanhouding verricht”, reageert de woordvoerder op vragen van Streekstad Centraal. “Dus dat is lastig te zeggen.” Wat er exact is ontploft is onderdeel van het onderzoek.
Wie meer weet kan dat melden via het algemene nummer 0900-8844. Dit kan ook anoniem of vertrouwelijk via Meld Misdaad Anoniem, 0800-7000. (foto’s: Intervisual Studio)
Unaniem werd het aangenomen, maar niet zonder de ‘bijsluiter’ van de coalitiepartijen: het burgerinitiatief dat oproept tot het instellen van een 30km-zone op de Geestersingel en de Kennemersingel. En anders dan men misschien zou verwachten betekent dat juist niet dat automobilisten morgen al hun voet van het gaspedaal moeten halen. Het college wil een en ander alleen bespreken in de bredere context van de mobiliteitsvisie.
Het was een bijzonder moment: voor het eerst sinds 2015 behandelde de Alkmaarse raad een burgerinitiatief. Buurtbewoner Bram Vink had zich goed voorbereid en deed zijn verhaal in net iets meer dan drie minuten. Als bewoner van de Geestersingel sprak hij daar namens straat- en buurtgenoten van Geester- en Kennemersingel, die in ruime meerderheid willen dat de maximumsnelheid op de drukke singels omlaag gaat van 50 naar 30 kilometer per uur.
De gedegen uitwerking van het burgerinitiatief kon in de raad op veel sympathie rekenen. Ronald van Veen van de ChristenUnie verdedigde het voorstel en wilde het graag zonder wijzigingen aannemen. “Een heel sympathiek burgerinitiatief”, vond ook Maya Bolte van Leefbaar Alkmaar. Maar een ouder initiatief voor een herinneringsbosje vond ze toch leuker, moest ze daarbij laten optekenen. Want 30 rijden op de Alkmaarse Binnenring, dat ging Bolte toch wat te hoog: “Dadelijk denkt iedere Alkmaarder die ook op een vitaal trajectje woont dat ‘ie een burgerinitiatief in kan dienen, Waar gaan we heen?” (tekst gaat door onder de foto)
Maya Bolte van Leefbaar Alkmaar in debat. (foto: Streekstad Centraal)
Dat het initiatief op kritische kanttekeningen kon rekenen was vooraf al duidelijk door het amendement van VVD, D66, CDA, OPA en SPA. “Deze twee wegen zijn heel belangrijk voor de gemeente”, vatte Marius Wiegman van de VVD zijn kritiek op het burgerinitiatief samen. Het amendement dat mede door de VVD werd ingediend benadrukte dan ook dat de gedachten van bewoners van Geester- en Kennemersingel moeten worden gewogen in het bredere verhaal, dat van het mobiliteitsplan en het ‘ringenmodel’. Dat was ook het verhaal van het college, bij monde van wethouder Christiaan Peetoom: “We hebben een brede afweging te maken. Dit gaat om een onderdeel van de binnenring.”
Het plan leidt tot een algemenere discussie over de zin en onzin van burgerinitiatieven, en dat terwijl participatie van Alkmaarders voor het college nou net een speerpunt is. “Complimenten voor het stuk”, zei wethouder Peetoom in zijn uitleg. “Maar het College denkt hier genuanceerd over.” In die opstelling probeerde de oppositie gaten te schieten. “Het College maakt goede sier met referenda, maar de politieke wil is er blijkbaar niet”, stelde Maaike Kardinaal van GroenLinks kritisch vast. Maya Bolte van Leefbaar Alkmaar verklaarde zich een groot voorstander van burgerinitiatieven, maar hekelt nou net ‘burgerinitiatieven die niet aansluiten op het geheel’. “Dit burgerinitiatief schakelt ons uit”, stelde Bolte.
Voorstanders van het burgerinitiatief hekelden het amendement van de coalitie, dat ook op steun van Boltes Leefbaar Alkmaar en van Forum voor Democratie kon rekenen: “Tot onze verbazing komt er een amendement om dit in de kiem te smoren”, reageert Mathijs de Boer van de PvdA. Fel is Maaike Kardinaal van GroenLinks over het amendement: “Mensen kunnen dus net zo goed een brief sturen volgende keer”. Ook Ronald van Veen van de ChristenUnie zette de lovende woorden van coalitiepartijen over het goed uitgewerkte burgerinitiatief in een ander perspectief: “Dank je, maar we doen er verder niks mee.” (tekst gaat door onder de foto)
Ronald van Veen van de ChristenUnie maakte zich hard voor het burgerinitiatief. (beeld: Streekstad Centraal)
De partijen die het amendement, de wijziging op het burgerinitiatief, juist wél aan wilden nemen redeneerden dat zo meer recht wordt gedaan aan de democratie en het algemeen belang. De binnenring is tenslotte van iedereen. Het burgerinitiatief, zoals dat mogelijk is in de Alkmaarse verhoudingen, is vooral voor hogeropgeleiden interessant, is één van de kritiekpunten, geuit door Gosse Postma van BAS. En een burgerinitiatief dat focust op twee straten dient niet het algemeen belang van heel Alkmaar, wordt opgeworpen.
“Je kan pas een goed model maken als je het in het geheel doet, en niet in stukjes”, vatte Ben Bijl van BAS het meer inhoudelijke deel van de discussie samen. “Daar vindt u mij niet op uw pad.” En met dat argument haalde het amendement van VVD, D66, CDA, SPA en OPA het dan ook ruimschoots, met steun van BAS, Forum voor Democratie en LeefbaarAlkmaar. Dat het burgerinitiatief vervolgens, mét amendement, unaniem aan werd genomen mag voor de indieners een schrale troost heten.
Het jubileumjaar van de Alkmaarse victorie, op 8 oktober 2023 precies 450 jaar geleden, gaat ook aan de dorpen in de gemeente niet voorbij. Iets wat niet vanzelfsprekend is. Sommige dorpen waren ten tijde van het Spaanse beleg eigenlijk niet eens zo op de hand van Alkmaar, andere bestónden nog niet eens. Maar in Schermerhorn komt dit belangrijke moment in de Tachtigjarige Oorlog juist uitgebreid aan bod. “Dat raam daar, dat heeft me altijd al verbaasd.”
Wie binnen de stadsmuren van het oude Alkmaar blijft is misschien geneigd te denken dat de Alkmaarse Victorie eigenlijk alleen maar een verdienste van de Alkmaarders is geweest. Historicus Harry de Raad stelt dat beeld in zijn boek ‘Het beleg van Alkmaar’ bij: het is belangrijk om ook naar gebeurtenissen in de omgeving te kijken. Die les is in ieder geval in Schermerhorn niet aan dovemansoren gericht. Want in de dorpskerk heeft één van die andere beslissende gebeurtenissen, de slag op de Zuiderzee, een prachtige plek gekregen in het grote gebrandschilderde raam met daarin het wapen van Hoorn.
Deze geschiedenis, en andere onderdelen van het ‘hele verhaal’ die in de vertelling binnen de Alkmaarse stadsmuren wel eens over het hoofd worden gezien, kregen op zondag 1 oktober alle aandacht in de Grote Kerk van Schermerhorn. Ad Geerdink, directeur van het Westfries Museum in Hoorn, verbond daarbij de Alkmaarse geschiedenis aan de gebeurtenissen op de Zuiderzee. Tegelijk exposeerden kinderen uit het dorp hun ‘foto’s-in-lijstjes’ en zorgden ze ervoor dat deze dorpsbijeenkomst niet alleen om het verleden, maar evenzeer om het heden en de toekomst draaide: “Dit is de slotsom van dit jaar in Schermerhorn.”
Een balletje opgooien met buurtgenoten: dat was dit weekend letterlijk de invulling van het buurtfeest ‘Nassau viert feest’, op en om het Alkmaarse Nassauplein. En dus werd daar het aloude spel jeu-de-boules ofwel petanque op het eindeloze gazon van dit plein getoverd. Buurtgenoten praten bij én daagden elkaar uit tot nog een potje: “We maken er een heel mooi feest van”.
Het buurtfeest was bedoeld voor het Nassauplein en alle straten daaraan verbonden. Maar de buurtbewoners trokken het nog net een niveautje hoger door ook te wijzen op het jubileum Alkmaar 450 Jaar Ontzet. ‘Verbondenheid’ is één van de thema’s die door de gemeente aan het jubeljaar is meegegeven en juist dat thema kwam in het feestgedruis op het Nassauplein helemaal tot zijn recht. “Ik moet zeggen, de sfeer is heel goed”.
Streekstad Centraal was ook aanwezig en legde vast hoe jong en oud zich vermaakten in onderlinge verbondenheid. “Kijk om je heen! Vriendschap, verbondenheid…” Dat, en een heel fraai, echt Alkmaars decor van groen, ruimte en geschiedenis.
Ruimte, groen, volop bankjes en volop parkeergelegenheid. Dat, en de bus naar Alkmaar. Voor jongeren in Dijk en Waard is die laatste optie vaak nog de aantrekkelijkste, want uitgaan in Langedijk of Heerhugowaard, dat is toch net niet wat ze ervan verwachten. En dat kan echt wel anders, vindt de Dijk en Waardse politieke partij BVNL: “Herkent het College deze roep en zorgen vanuit de Dijk en Waardse samenleving als het gaat om passende uitgaansgelegenheden voor jongeren?”
Het is misschien wel een verhaal van alle tijden en het kan in heel veel Nederlandse steden en dorpen worden naverteld: als je echt jong bent, dan is een speeltuin haast luxe, zelfs een afgewaaide tak of een plasje regen is al genoeg om een kind te vermaken. Maar wie ouder wordt zoekt toch net wat meer vermaak, een plek om leeftijdsgenoten te treffen, zónder ouders die een oogje in het zeil houden. Zulke plekken blijken zeldzaam, ook in Dijk en Waard.
BVNL, vertegenwoordigd in de gemeenteraad van Dijk en Waard, merkt dat het gemor onder jongeren in Dijk en Waard toeneemt. Natuurlijk is uitgaan in Alkmaar of Amsterdam óók leuk, maar er is zeker wel behoefte aan iets meer vertier dichter bij huis: “Veel jongeren geven aan, dat zij binnen onze gemeente geen plek hebben om samen te komen met andere leeftijdsgenoten”, schrijft BVNL Dijk en Waard. “Dit betreft voornamelijk de groep jongeren tot 18 jaar.”
BVNL roept het College van Dijk en Waard op om actief uit te kijken naar alternatieven voor deze jongeren. “Veel jongeren zoeken hun vertier buiten onze gemeentegrenzen”, weet BVNL. “Voorheen werden er nog wel eens ‘Fris feesten’ georganiseerd voor deze doelgroep.” De partij hoopt dat het College met jongeren in Dijk en Waard in gesprek wil, om te luisteren naar hun wensen en hun ideeën. Want deze jongeren verdienen beter dan de bus naar ergens anders: BVNL vraagt dan ook om “passende uitgaansgelegenheden voor Dijk en Waardse jeugd”.
Alkmaar viert dit jaar een bijzonder jubileum: 450 Jaar Alkmaar Ontzet. Traditiegetrouw is het staatshoofd bij zo’n jubileum aanwezig. Maar koning Willem-Alexander is dit jaar de grote afwezige, zijn agenda laat het niet toe. “Noch de koning, noch een ander lid van het Koninklijk Huis zal aanwezig zijn tijdens de viering en herdenking van het Ontzet.”
Daarmee breekt de regerend vorst met een lange traditie, meldt mediapartner NH. De afgelopen drie jubeljaren was het staatshoofd altijd aanwezig. “Hij gaat wat missen”, reageert voorzitter van de 8 October vereeniging, Frits Westerkamp. “Gezien de geschiedenis hadden we graag gezien dat de koning of iemand anders van het Koningshuis aanwezig is. De agenda laat dat helaas niet toe. We blijven nuchtere Noord-Hollanders en hebben ons erbij neergelegd.”
Heel het jaar staat in het teken van 450 Jaar Alkmaar Ontzet, maar niet alles gaat door. (foto: Streekstad Centraal)
Het bezoek aan Alkmaar tijdens elk jubileum op 8 oktober leek een langgekoesterde traditie van het Koningshuis. Koning Willem III vierde het 300-jarig Ontzet met Alkmaarders, koningin Wilhelmina deed dat vijftig jaar later en ook haar opvolger en dochter Juliana was aanwezig bij het 400ste jubileum. “We zouden zeer vereerd zijn, en hij is van harte welkom”, reageerde burgemeester Anja Schouten eerder op vragen over een mogelijke komst van de koning.
Frits Westerkamp, voorzitter van de 8 October Vereeniging, noemt het jammer, maar helaas. Aan de afwezigheid van het staatshoofd hangen volgens de voorzitter tegelijk ook wel wat voordelen. “Het scheelt een hoop gedoe met veiligheidsmaatregelen en beperkingen. Het blijft een mooi feest, met of zonder Koning. Als hij dan volgend jaar maar niet naar het jubileum van Leiden gaat”, grapt hij.
De Rijksvoorlichtingsdienst was voor een reactie niet bereikbaar.
De dichtregels van Lucebert, vele Alkmaarders kunnen ze zo opzeggen: “Van te veel spektakel wankel je allicht”. Maar de spreuk op het Stadskantoor is al tijden niet meer helemaal zichtbaar en ook al tijden omstreden. De gemeente Alkmaar wil een besluit over een eventuele restauratie van de letters niet nemen zonder eerst alle voors en tegens te hebben afgewogen: “We hechten belang aan een zorgvuldige voorbereiding.”
De letters zijn kapot, onverlicht: ’s nachts is de tekst maar deels leesbaar. Dat is één kant van het verhaal. De andere kant weegt zwaarder: de grote dichter Lucebert viel van zijn voetstuk toen bleek dat hij in zijn jonge jaren sympathiseerde met de Nazi’s. Een bericht dat volgens sommigen genuanceerd dient te worden, volgens andere alleen maar kan leiden tot het schrappen van het citaat, dat op zo’n prominente plek in Alkmaar aanwezig is. Streekstad Centraal besteedde al eerder aandacht aan de discussie over dit onderwerp en de plaatselijke VVD stelde er vragen over aan de gemeente. (tekst gaat door onder de foto)
De letters zijn overdag goed leesbaar. (beeld: Streekstad Centraal)
Antwoord op die vragen wordt nu gegeven aan de raad: ” Inmiddels hebben we een aantal deskundigen geraadpleegd en advies ingewonnen bij de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De voortgang heeft, onder andere hierdoor, de nodige vertraging opgelopen”, schrijft de gemeente. Er is geen standaardprocedure voor een gevoelig onderwerp als dit en dus probeert de gemeente eerst te bepalen wat de juiste volgorde van handelingen is.
“Ook heeft de burgemeester uitgebreid gesproken met prof. dr. Maria Grever, geschiedkundige, gespecialiseerd in de betekenis van erfgoed over de Tweede Wereldoorlog en de omgang met gevoelig oorlogsverleden”, laat de gemeente weten. Deze deskundige heeft de gemeente aangeraden om in drie stappen te werk te gaan: eerst goed kijken naar de historische context van de letters, dan naar de juridische context, dan naar wie precies belanghebbenden zijn in deze kwestie.
“Bovengenoemde punten één tot en met drie worden uitgevoerd”, zegt de gemeente toe aan de raad. Daarna gaat de gemeente in gesprek met alle partijen die als ‘belanghebbend’ worden gezien. Die gesprekken zullen in dezelfde zorgvuldigheid worden gevoerd: “Op basis daarvan nemen we een besluit.” En dat besluit valt dan waarschijnlijk eind 2023, begin 2024.
