Categorie: politiek

Geschrokken was hij, liet wethouder Jasper Nieuwenhuizen vorige week blijken in de Alkmaarse raadszaal. Daar werd gesproken over de Molen van Piet en over de bomen die op het bolwerk terugkomen als de huidige worden gekapt. Onder die bomen zouden zich ‘invasieve exoten’ bevinden. “Wij bestrijden invasieve soorten!”

De kritiek in de commissievergadering kwam van raadslid Sarah Pesie van de Partij voor de Dieren. Zij was niet erg blij met de ‘invasieve soorten’ die het college wilde planten op het bolwerk, nu daar oude bomen moeten wijken om de Molen van Piet van voldoende wind te verzekeren. Niet goed voor de lokale diversiteit, vond Pesie.

“We gaan hier zeker nog naar kijken”, beloofde wethouder Nieuwenhuizen naar aanleiding van die kritiek. Want het was zeker niet de bedoeling om het monumentale bolwerk te beplanten met soorten die in Nederland niet thuis horen. Zulke bomen kunnen inheemse bomen verdringen en worden om die reden door overheden bestreden. De NVWA heeft een lijst van ongewenste soorten opgesteld, de Unielijst.

Woensdag werd duidelijk dat het leed op het bolwerk toch wel te overzien is. “Er is geconstateerd dat geen van de genoemde boomsoorten in het herplantplan en herinrichtingsplan, terugkomen op de Unielijst”, laat wethouder Nieuwenhuizen weten.

De kritiek van de PvdD blijkt te zijn gebaseerd op een ándere lijst: de Zwarte Lijst van Natuur & Milieu. Die lijst is weliswaar gebaseerd op de Unielijst die de gemeente Alkmaar volgt, maar gebruikt ook andere bronnen. En jawel: op basis van déze lijst zit er dan toch een door het college uitgezochte boom in het beklaagdenbankje. (tekst gaat door onder de foto)

Robinia pseudoacacia. Zo heet de boom waar het uiteindelijk om blijkt te gaan. “Deze boomsoort staat op de zwarte lijst,” bevestigt de wethouder. Dat komt “omdat deze onder bepaalde omstandigheden snel vermeerdert op de wortel en daarmee wortelopdruk veroorzaakt”, voegt hij daar nog aan toe.

Wie de gevreesde ‘valse acacia’ opzoekt op online encyclopedie Wikipedia leest daar: “Deze boom is een exoot in West-Europa en kan door uitbundige groei de biodiversiteit verstoren.” Hier klinken de zorgen van het PvdD-raadslid in terug.

Wethouder Nieuwenhuizen ziet evenwel geen bedreiging in de bomen die hij op het bolwerk wil laten planten. Omdat de robinia ‘solitair’ zal worden geplant, dus niet in combinatie met andere robinia’s, is het risico anders berekend. Op het bolwerk blijft de boom dan ook van harte welkom: “De robinia pseudoacacia zal opgenomen blijven in de bomenlijst van aan te planten bomen in de gemeente Alkmaar.”

Alkmaarders hebben er dit jaar over mogen stemmen: een algemeen vuurwerkverbod met oud en nieuw. Dat verbod komt er nu ook, want de referendumuitslag was duidelijk genoeg. Maar de uitvoering van het verbod, die blijft voor vragen zorgen, zo bleek dinsdag wel weer in het stadhuis van Alkmaar. “We hebben grote zorgen over het handhaven.”

Haast geruisloos moet Alkmaar om twaalf uur ‘s nachts aan 2025 beginnen. Een champagnekurk, een klinkend glas, misschien wat muziek: dat is de jaarwisseling nieuwe stijl, als het aan het college ligt. Met een lasershow in Alkmaar Noord en De Rijp, dat wel, maar dus echt zónder vuurwerk. Daarmee moet recht worden gedaan aan de uitslag van het referendum van juni.

Maar de commissie die dinsdagavond over de uitwerking van het verbod debatteerde in het stadhuis had er toch niet heel veel fiducie in, zo bleek. “We moeten de stem van onze inwoners volgen”, begon Jelle Wittebrood van referendumpartij Forum voor Democratie nog. Maar uiteindelijk neigt hij toch naar ‘pas beginnen met het vuurwerkverbod op het moment dat er alternatieven geregeld zijn’.

Handhaven is nauwelijks mogelijk, schetste Wittebrood. “Een boa ziet een vuurpijl omhoog vliegen, komt de straat in, en ziet kinderen met vuurwerk staan”, schetste hij de situatie. Wat moet die bijzonder opsporingsambtenaar doen, wierp Wittebrood op – het bezít van vuurwerk is niet verboden. (tekst gaat door onder de foto)

Ook andere partijen haalden aan dat vuurwerkbezit, en zelfs vuurwerkverkoop, helemaal niet verboden zullen worden. “Een beetje jammer”, noemde Dominique Dubois-Veenhuis van BAS dat. “Je kunt het kopen, maar je verbiedt het. We kunnen het gewoon niet vatten.”

“Dat ben ik hartstochtelijk met u eens”, reageerde burgemeester Anja Schouten. Ze legde uit dat zaken als vuurwerkverkoop en vuurwerkbezit niet door de gemeente aan banden kunnen worden gelegd. Dat moet de landelijke politiek doen. “Lokaal kunnen we het niet regelen.” Alkmaar lobbyt daarom in Den Haag voor een landelijk verbod, maar dat is een proces van de lange adem.

Meerdere partijen willen weten wat er dan wél aan handhaving kan worden gedaan. Gaat Alkmaar bonnen uitdelen, vroeg VVD-fractievoorzitter John van der Rhee zich af. Jazeker, reageerde de burgemeester: “Handhaving gaat bekeuringen uitschrijven”, bevestigde ze. Maar: “Je moet het wel geconstateerd hebben.” Het blijft dus moeilijk. (tekst gaat door onder de foto)

Kritiek was er ook op de alternatieve shows die wethouder Christian Schouten heeft voorbereid. Eén lichtshow in De Mare en één in De Rijp, dat is echt niet genoeg, stelt de Alkmaarse VVD. “Zo’n lichtshow is het nét niet”, constateerde Van der Rhee zuinigjes, die de vergelijkbare lichtshow van de kermis een ‘anticlimax’ noemde. “Dit is niet goed genoeg en het is te weinig gespreid.”

Ook andere partijen vonden de twee shows onvoldoende. “Wij vinden het ook wat magertjes”, merkte John Hagens van Leefbaar Alkmaar op. Een scenario waarin mensen in een nacht met weinig OV een lange tocht moeten ondernemen voor een lasershow noemde John an der Rhee zelfs ‘potentieel levensgevaarlijk’.

Wethouder Christian Schouten legde uit dat er dit jaar niet veel ruimte was voor andere alternatieven. “We hebben gekozen voor één in de stad, één in de dorpen”, zei de wethouder. In plaats van een lichtshow een echte vuurwerkshow, dat zat er gewoon niet in. “De vergunningtermijn daarvoor is veertien weken. Onrealistisch om dat te kunnen klaarspelen.” (tekst gaat door onder de foto)

En dus wordt de jaarwisseling voor Alkmaar een experiment. Dat het ook écht geruisloos zal gaan, als de laatste seconden van 2024 zijn afgeteld, dat verwacht eigenlijk niemand. “Het is de grootste veiligheidsoperatie die we hebben in het jaar”, bracht burgemeester Anja Schouten dinsdagavond nog maar eens in herinnering. “Alléén handhaving gaat hier niet het verschil maken.”

Vooraf is het niet helemaal te voorspellen hoe die operatie verloopt, of er ook echt gelegenheid is tot handhaven, of het meevalt of tegen. Dat zal op het moment zelf pas duidelijk worden. In de woorden van de burgemeester: “De nacht zal het leren.”

Tijdens de Open Monumentendagen zullen heel wat Alkmaarders er weer een kijkje gaan nemen: de Molen van Piet. Hoog torent de molen uit over het bolwerk, maar niet hoog genoeg, zo bleek eerder al. De wieken vangen onvoldoende wind en dus moet het park rondom de molen op de schop. “Moeten we al die bomen wel terugplaatsen?”

In het Alkmaarse stadhuis woedde dinsdagavond een ‘stammenstrijd’. Hoge bomen vangen te veel wind, had het college eerder al vastgesteld, er moet flink gekapt gaan worden rondom de Molen van Piet. Maar er komen bomen voor terug, beloofde het college. Of dat ook de goede bomen waren, en of dat niet goedkoper kon, dat was voer voor discussie.

De Partij voor de Dieren opende die discussie met een kritische noot over de gekozen soorten. Het college wil bomen terug planten die ‘invasief’ zijn, stelde Sarah Pesie. “We hebben eigenlijk nooit het kappen gewild”, bracht zij in herinnering. Maar als het dan toch moet, dan wel met ‘bomen die hier echt horen’, aldus PvdD.

Wethouder Jasper Nieuwenhuizen reageerde geschrokken op dat punt. Hij zegde toe er nog eens extra naar te kijken. Voor het overige verdedigde hij de keuze van het college om meer dan zes ton uit te trekken voor de herinrichting van het bolwerk: “Ook het bolwerk is een monument!”(tekst gaat door onder de foto)

Het college vraagt de raad om steun te geven aan een investering van 625.000 euro. Maar voor de volledigheid stuurde het college ook een goedkopere variant mee, à 460.000 euro. Maar liever ging het college voor luxe, was daarbij de gedachte.

625.000 euro, dat is anders wel ‘écht veel geld’, vond Erik Regterschot van de ChristenUnie. Hij kreeg bijval van het CDA: “Het mag een tikkeltje minder”, reageerde Frits Jonk. En ook de VVD, toch de partij die ooit over de te hoge bomen was begonnen, toonde zich zuinig: “Voor de VVD hoeft het allemaal niet zo duur te zijn”, zei Johan Gunst.

Van de linkse partijen had het om te beginnen al niet gehoeven, bracht Roy Seignette van GroenLinks nog maar eens in herinnering. Maar nu de bomenkap dan tóch onafwendbaar is, dan wil hij er ook best in investeren. “We willen liever zorgen dat we er ook wat voor terugkrijgen.”

Jelle Wittebrood van Forum voor Democratie vond dat die nieuwe bomen toch wel erg in de papieren begonnen te lopen. “Zijn bomen een ton waard?” wierp hij op. “Moeten we al die bomen wel terugplaatsen?” (tekst gaat door onder de foto)

Maar een goedkopere variant heeft niet de voorkeur, zei wethouder Nieuwenhuizen daarover. Hij roemde juist het historische karakter van het bolwerk, aangelegd in Engelse landschapsstijl. Die monumentale stijl sluit aan bij de rest van dit geliefde groene randje van de oude binnenstad.

Hoewel de wethouder complimenten kreeg voor zijn uitleg en verdediging, werd dinsdagavond wel duidelijk dat molen en bolwerk voor Alkmaar méér zijn dan een ‘hamerstuk’. De raad zal de kwestie daarom nog nader bespreken. Dan komt het college ook terug op de vermeende ‘invasieve soorten’ waar de PvdD op wees.

Henk Adriaanse van coalitiepartij OPA relativeerde de hoge kosten nog wel. “Het wordt over 40 jaar verdeeld”, wist ‘financiële man’ Adriaanse. Op jaarbasis is het verschil tussen de dure en de goedkope variant dus ‘niet substantieel’. “En daar komt iets heel moois voor terug.”

De hoge woningnood kan in ieder geval tijdelijk wat verlaagd worden met flexwoningen. Eind 2022 spraken de gemeenten van Regio Alkmaar en het Ministerie van BiZa daarom af om in een aantal jaren tijd er duizend neer te zetten. De Alkmaarse fracties van OPA, PvdA en GroenLinks willen doorpakken en weten wel een mooie locatie waar plek is voor een stuk of honderd.

Het duurt jaren tussen het maken van een woningbouwplannen en het moment waarop bewoners de sleutel in het deurslot kunnen draaien. En voor sommige locaties, bijvoorbeeld het Alkmaarse bedrijventerrein Overdie, moeten eerst de bedrijven die er nu zitten verhuizen. Een nieuw stroomcontract krijgen gaat door het volle elektriciteitsnet echter niet zomaar. Ondertussen neemt de woningnood verder toe.

Maar het duurt niet lang meer of één locatie in Overdie komt vrij, namelijk het afvalbrengstation aan de Kitmanstraat. De bouw van de nieuwe locatie schiet lekker op. Na de verhuizing is de oude locatie een prima plek voor flexwoningen voor diverse doelgroepen, vinden OPA, PvdA en GL. Het gaat om gemeentegrond dus de gemeente kan zelf bepalen wat er mee wordt gedaan. De fracties schatten dat er plek is voor meer dan honderd flexwoningen. Niet de meest pittoreske locatie, maar het is even niet anders.

De fracties van OPA, PvdA en GL willen graag van het college van B&W weten wat het vindt van dit idee en om te kijken naar de mogelijkheden.