Hij mocht de kaasbel al eens luiden en er is een lounge naar hem vernoemd in het AZ-stadion, maar nee, het Gouden Ere-Insigne van de gemeente Alkmaar, dát had ‘ie nog niet. Tot zaterdag. Toen werd oud-voetballer Kees Kist onderscheiden door burgemeester Anja Schouten. In ‘zijn’ lounge, natuurlijk.
De Kees Kist-lounge in het AZ-stadion is er niet voor niets. Kist was in zijn carrière de onbetwiste topscoorder van AZ’67, zoals AZ toen nog heette. Kist voetbalde er van 1972 tot 1982. Hij wist zelfs zo vaak raak te schieten dat hij steevast tot de Nederlandse top behoorde. Dat gold trouwens ook voor ‘zijn’ AZ.
Kees Kist op de kaasmarkt, in 2022. (foto: Streekstad Centraal)
De gemeente Alkmaar somt het met liefde allemaal nog eens op: “Twee keer topscoorder van Nederland, één keer Europees topscoorder waarvoor hij als eerste Nederlander de Gouden Schoen mocht ophalen in Parijs, drie keer de KNVB-beker, landstitels, Europese finales en 21 interlands met het Nederlands Elftal”.
Om Kist kon toen niemand heen en dus kan de gemeente Alkmaar dat vandaag de dag ook niet. In 2022 luidde hij al eens de kaasbel en dit weekend kreeg Kist dus het Gouden Ere-Insigne.
Dat Insigne komt Kist in de eerste plaats toe voor zijn imposante voetbalcarrière, maar de burgemeester had ook oog voor zijn menselijke kant. De oud-voetballer zit bepaald niet achter de geraniums, Kist zet zich in voor verzorgingshuizen, voor terminaal zieken én voor het AZ Museum. Dat typeert hem: “Hij is bij elke thuiswedstrijd van AZ aanwezig in het stadion.”
De achtbaan waar afgelopen zomer een kindje uit viel was goedgekeurd en daarmee veilig. De gemeente had geen reden om de attractie te weigeren op de kermis. Dat stelt het college in de beantwoording van vragen die de Senioren Partij Alkmaar (SPA) over de kwestie had gesteld.
Het was een smet op de Alkmaarse zomerkermis: een ongeluk in de kinderachtbaan Crazy Clown, waarbij een jongetje gewond raakte. De achtbaan stond na het noodlottige ongeval enige tijd stil, maar heeft de laatste dagen van de kermis gewoon weer gereden. Dat was veilig, oordeelden de autoriteiten.
SPA-fractievoorzitter Sasja Spek wees in haar raadsvragen op een eerder ongeval met dezelfde attractie. “Is het college op de hoogte van het ongeval van vijf jaar geleden?”, vroeg zij zich af.
De vragen werden gesteld door Sasja Spek. (foto: SPA)
Ná het ongeluk heeft het college er wel van gehoord, blijkt uit de beantwoording: “Het college is de dag na het ongeval door de moeder van het jongetje dat is gevallen op de hoogte gebracht van een eerder incident.” Maar voorafgaand aan de kermis wist Alkmaar daar dus niet van: “Het college wordt niet actief geïnformeerd over attracties waarbij eerder ongelukken hebben
plaatsgevonden.”
“Het college ziet erop toe dat alleen goedgekeurde attracties worden toegelaten op de kermis van Alkmaar.” Daarbij is de keuring van NVWA en het RAS-nummer leidend. “Als de exploitant niet kan aantonen dat er gekeurd is, mag hij niet open.”(tekst gaat door onder de afbeelding)
De Crazy Clown op de Alkmaarse kermis. (foto: NH)
Tóch ging het mis op de Alkmaarse kermis. “Na het ongeval heeft de NVWA een inspectie uitgevoerd”, schrijft het college. Ook toen oordeelde de NVWA weer dat alles voldeed aan de voorwaarden. De attractie was veilig, de ondernemer had zich aan alle regels gehouden.
Desondanks hebben wethouder Christian Schouten en burgemeester Anja Schouten wel extra afspraken gemaakt met de exploitant. De attractie is vervolgens inderdaad weer open gegaan.
De kinderachtbaan ‘Crazy Clown’ die in Alkmaar stond werd gebouwd in 2015, maar het ontwerp ervan gaat al decennia mee. De huidige exploitant van de attractie is pas sinds 2023 eigenaar, blijkt uit gegevens van Polyweb. Het vorige ongeval gebeurde dus onder een andere uitbater.
Dok6, het complex dat gepland is op het terrein van busbedrijf BAK in Oudorp, komt er. Dat laat het college van Alkmaar weten. Belanghebbenden hadden gelegenheid om bezwaar te maken tegen het plan. Maar dat is niet gedaan, blijkt nu: “Er zijn geen zienswijzen ingediend.”
BAK is een bekende naam in en om Alkmaar. Dat blijft zo: het busbedrijf verhuist naar Stompetoren en blijft dus behouden voor de gemeente Alkmaar. In Oudorp laat het bedrijf heel wat vierkante kilometers grond achter en daar kan op worden gebouwd. “Het is net lego”, zei wethouder Jasper Nieuwenhuizen er eerder over, bij de presentatie van de plannen.
Wonen, werken, zorg, groen, parkeren: Dok6 is een compleet plan. Een klein dorpje in de stad eigenlijk. Het maakt deel uit van de grote stadsvernieuwing die gaande is op industrieterrein Oudorp, dat in de toekomst een dichtbebouwde stadswijk zal zijn, gelegen aan het kanaal.
De 232 woningen zijn voor een deel bestemd voor doelgroepen die zorg nodig hebben. Die doelgroepen kunnen nu dus uit gaan kijken naar een nieuw huisje, want Dok6 komt er echt, blijkt uit de brief van het college: “De omgevingsvergunning wordt definitief verleend.”
Paardensprongen, rokades en het herdersmatje: wie met deze termen vertrouwd is, kent duidelijk zijn weg op het schaakbord. Het eeuwenoude spel blijft fascineren. Ook in Schoorl kunnen liefhebbers van het schaakspel elkaar nu vinden, want vanaf dinsdagmiddag 17 september wordt er wekelijks geschaakt in wijksteunpunt De Sanderij.
Voor het schaakspel is nog altijd veel interesse, merken ze ook in Schoorl. Nieuwe generaties maken zich dit spel, dat zo’n lange geschiedenis heeft en omgeven is door mysteries, steeds weer eigen. De verwachting is dan ook dat jong én oud op de dinsdagmiddagen in De Sanderij met de stukken zullen schuiven. “Het is geen les”, laat de organisatie wel nog weten. “Kennis van de regels is noodzakelijk.”
De schaakmiddagen in de Sanderij beginnen om 14:00 en duren tot 16:00. Dinsdagmiddag 17 september is de eerste. Deelname is gratis en opgeven is niet nodig, al wordt dat wel op prijs gesteld. Daarvoor kunnen mensen contact opnemen met Carla Meliefste via c.meliefste@welzijnbergen.nl of via 072-5095267 (tussen 9:00 en 12:00).
Het leegstaande hotel Parkzicht is een beeldbepalend pand in het centrum van Bergen – met planken voor de ramen. Maar mogelijk komt aan die situatie snel een einde. De gemeente Bergen onderzoekt of het vroegere hotel kan worden ingericht als opvanglocatie voor statushouders.
Dat heeft het college van de gemeente Bergen woensdag bekendgemaakt. Daarmee zouden twee slepende kwesties kunnen worden opgelost: de zoektocht naar huisvesting voor statushouders in de gemeente, en de door velen als weinig sierlijk ervaren leegstand in het hotel.
“De gemeente Bergen is op zoek naar passende locaties voor gekoppelde statushouders”, legt het college uit. Dat zijn mensen met een verblijfsvergunning, die een leven kunnen gaan opbouwen in Nederland. Door het COA zijn ze gekoppeld aan gemeenten. (tekst gaat door onder de foto)
Sloopwerkzaamheden in 2021. (foto: Streekstad Centraal)
In het interne onderzoek van de gemeente naar zo’n ‘passende locatie’ kwam de naam van het Parkhotel/Pension Erica in Bergen Centrum al gauw bovendrijven. “De gemeente en de eigenaar van het Parkhotel zijn op dit moment met elkaar in gesprek over de mogelijkheden voor het gebruik van het Parkhotel als doorstroomlocatie voor statushouders”, verduidelijkt het college.
De houten planken en dichte deuren zouden dan tot het verleden gaan behoren. Een positieve ontwikkeling, vindt het college: “Met de eventuele heringebruikname van deze zichtlocatie in het centrum van Bergen zullen de planken voor de ramen verdwijnen, wat ten goede komt aan de uitstraling van het centrum van Bergen.”
Geschrokken was hij, liet wethouder Jasper Nieuwenhuizen vorige week blijken in de Alkmaarse raadszaal. Daar werd gesproken over de Molen van Piet en over de bomen die op het bolwerk terugkomen als de huidige worden gekapt. Onder die bomen zouden zich ‘invasieve exoten’ bevinden. “Wij bestrijden invasieve soorten!”
“We gaan hier zeker nog naar kijken”, beloofde wethouder Nieuwenhuizen naar aanleiding van die kritiek. Want het was zeker niet de bedoeling om het monumentale bolwerk te beplanten met soorten die in Nederland niet thuis horen. Zulke bomen kunnen inheemse bomen verdringen en worden om die reden door overheden bestreden. De NVWA heeft een lijst van ongewenste soorten opgesteld, de Unielijst.
Woensdag werd duidelijk dat het leed op het bolwerk toch wel te overzien is. “Er is geconstateerd dat geen van de genoemde boomsoorten in het herplantplan en herinrichtingsplan, terugkomen op de Unielijst”, laat wethouder Nieuwenhuizen weten.
De kritiek van de PvdD blijkt te zijn gebaseerd op een ándere lijst: de Zwarte Lijst van Natuur & Milieu. Die lijst is weliswaar gebaseerd op de Unielijst die de gemeente Alkmaar volgt, maar gebruikt ook andere bronnen. En jawel: op basis van déze lijst zit er dan toch een door het college uitgezochte boom in het beklaagdenbankje. (tekst gaat door onder de foto)
Zo ziet de robinia pseudoacacia er dus uit. (foto: Wikimedia Commons)
Robinia pseudoacacia. Zo heet de boom waar het uiteindelijk om blijkt te gaan. “Deze boomsoort staat op de zwarte lijst,” bevestigt de wethouder. Dat komt “omdat deze onder bepaalde omstandigheden snel vermeerdert op de wortel en daarmee wortelopdruk veroorzaakt”, voegt hij daar nog aan toe.
Wie de gevreesde ‘valse acacia’ opzoekt op online encyclopedie Wikipedia leest daar: “Deze boom is een exoot in West-Europa en kan door uitbundige groei de biodiversiteit verstoren.” Hier klinken de zorgen van het PvdD-raadslid in terug.
Wethouder Nieuwenhuizen ziet evenwel geen bedreiging in de bomen die hij op het bolwerk wil laten planten. Omdat de robinia ‘solitair’ zal worden geplant, dus niet in combinatie met andere robinia’s, is het risico anders berekend. Op het bolwerk blijft de boom dan ook van harte welkom: “De robinia pseudoacacia zal opgenomen blijven in de bomenlijst van aan te planten bomen in de gemeente Alkmaar.”
Alkmaarders hebben er dit jaar over mogen stemmen: een algemeen vuurwerkverbod met oud en nieuw. Dat verbod komt er nu ook, want de referendumuitslag was duidelijk genoeg. Maar de uitvoering van het verbod, die blijft voor vragen zorgen, zo bleek dinsdag wel weer in het stadhuis van Alkmaar. “We hebben grote zorgen over het handhaven.”
Haast geruisloos moet Alkmaar om twaalf uur ’s nachts aan 2025 beginnen. Een champagnekurk, een klinkend glas, misschien wat muziek: dat is de jaarwisseling nieuwe stijl, als het aan het college ligt. Met een lasershow in Alkmaar Noord en De Rijp, dat wel, maar dus echt zónder vuurwerk. Daarmee moet recht worden gedaan aan de uitslag van het referendum van juni.
Maar de commissie die dinsdagavond over de uitwerking van het verbod debatteerde in het stadhuis had er toch niet heel veel fiducie in, zo bleek. “We moeten de stem van onze inwoners volgen”, begon Jelle Wittebrood van referendumpartij Forum voor Democratie nog. Maar uiteindelijk neigt hij toch naar ‘pas beginnen met het vuurwerkverbod op het moment dat er alternatieven geregeld zijn’.
Handhaven is nauwelijks mogelijk, schetste Wittebrood. “Een boa ziet een vuurpijl omhoog vliegen, komt de straat in, en ziet kinderen met vuurwerk staan”, schetste hij de situatie. Wat moet die bijzonder opsporingsambtenaar doen, wierp Wittebrood op – het bezít van vuurwerk is niet verboden. (tekst gaat door onder de foto)
Ook andere partijen haalden aan dat vuurwerkbezit, en zelfs vuurwerkverkoop, helemaal niet verboden zullen worden. “Een beetje jammer”, noemde Dominique Dubois-Veenhuis van BAS dat. “Je kunt het kopen, maar je verbiedt het. We kunnen het gewoon niet vatten.”
“Dat ben ik hartstochtelijk met u eens”, reageerde burgemeester Anja Schouten. Ze legde uit dat zaken als vuurwerkverkoop en vuurwerkbezit niet door de gemeente aan banden kunnen worden gelegd. Dat moet de landelijke politiek doen. “Lokaal kunnen we het niet regelen.” Alkmaar lobbyt daarom in Den Haag voor een landelijk verbod, maar dat is een proces van de lange adem.
Meerdere partijen willen weten wat er dan wél aan handhaving kan worden gedaan. Gaat Alkmaar bonnen uitdelen, vroeg VVD-fractievoorzitter John van der Rhee zich af. Jazeker, reageerde de burgemeester: “Handhaving gaat bekeuringen uitschrijven”, bevestigde ze. Maar: “Je moet het wel geconstateerd hebben.” Het blijft dus moeilijk. (tekst gaat door onder de foto)
De lichtshow van de kermis is volgens John van der Rhee een ‘anticlimax’. (foto: Streekstad Centraal)
Kritiek was er ook op de alternatieve shows die wethouder Christian Schouten heeft voorbereid. Eén lichtshow in De Mare en één in De Rijp, dat is echt niet genoeg, stelt de Alkmaarse VVD. “Zo’n lichtshow is het nét niet”, constateerde Van der Rhee zuinigjes, die de vergelijkbare lichtshow van de kermis een ‘anticlimax’ noemde. “Dit is niet goed genoeg en het is te weinig gespreid.”
Ook andere partijen vonden de twee shows onvoldoende. “Wij vinden het ook wat magertjes”, merkte John Hagens van Leefbaar Alkmaar op. Een scenario waarin mensen in een nacht met weinig OV een lange tocht moeten ondernemen voor een lasershow noemde John an der Rhee zelfs ‘potentieel levensgevaarlijk’.
Wethouder Christian Schouten legde uit dat er dit jaar niet veel ruimte was voor andere alternatieven. “We hebben gekozen voor één in de stad, één in de dorpen”, zei de wethouder. In plaats van een lichtshow een echte vuurwerkshow, dat zat er gewoon niet in. “De vergunningtermijn daarvoor is veertien weken. Onrealistisch om dat te kunnen klaarspelen.” (tekst gaat door onder de foto)
Afgesloten vuilnisbakken rond de jaarwisseling. (foto: NH / Anne Kleinsma)
En dus wordt de jaarwisseling voor Alkmaar een experiment. Dat het ook écht geruisloos zal gaan, als de laatste seconden van 2024 zijn afgeteld, dat verwacht eigenlijk niemand. “Het is de grootste veiligheidsoperatie die we hebben in het jaar”, bracht burgemeester Anja Schouten dinsdagavond nog maar eens in herinnering. “Alléén handhaving gaat hier niet het verschil maken.”
Vooraf is het niet helemaal te voorspellen hoe die operatie verloopt, of er ook echt gelegenheid is tot handhaven, of het meevalt of tegen. Dat zal op het moment zelf pas duidelijk worden. In de woorden van de burgemeester: “De nacht zal het leren.”
Heel veel meningen, heel veel discussie, en al heel lang geen zekerheid of wat er nou precies gebouwd gaat worden. De vernieuwing van het Plein in Bergen blijft voor beroering zorgen. De gemeente zegt toe aan de slag te gaan met de verschillende ideeën die nu zijn verzameld.
Duizend ‘zienswijzen’ werden er deze zomer ingediend, schreef Streekstad Centraal eerder. Bij nader onderzoek bleken die niet bij duizend mensen vandaan te komen. Het gaat om zevenhonderd inwoners die hun mening gaven, sommige betrokken burgers deden dat dus met meer dan één zienswijze.
Verder laat de gemeente optekenen dat niet alle ingediende zienswijzen ook negatief zijn over toekomstige nieuwbouw aan het Plein. Wel werd duidelijk dat veel Bergenaren gebruik hebben gemaakt van een vooraf ingevulde zienswijze door de kritische Bewonersvereniging Bergen Centrum.
De commissie die zich met de centrumvernieuwing, en vervolgens de gehele gemeenteraad, zullen dit najaar met de zienswijzen aan de slag gaan. Dan worden de volgende stappen gezet op weg naar een nieuw Bergens dorpscentrum.
Historici en taalkundigen konden hun geluk niet op toen in Alkmaar eerder dit jaar oeroude stukjes perkament tevoorschijn kwamen. Vergeten woorden uit de vroegste geschiedenis van de Engelse taal bleken te worden bewaard in het Regionaal Archief aan de Bergerweg. Maar nog mooier werd het toen deze stukjes perkament naast een Haarlems fragment konden worden gelegd.
Dat gebeurde deze week, toen wetenschappers in Alkmaar bij elkaar kwamen om de fragmenten nog eens nader onder de loep te nemen. De universiteiten van Leiden en Warschau zullen de vondst, die in januari dit jaar ook op Streekstad Centraal in het nieuws was, uitgebreid onder de aandacht gaan brengen op een internationaal congres.
Bijzonder aan de Alkmaarse vondst is namelijk dat er in het Noord-Hollands Archief te Haarlem – dus niet eens zo ver weg – óók zo’n fragmentje aanwezig was. Sterker nog: het Haarlemse fragment komt van hetzelfde stuk perkament als het Alkmaarse. (tekst gaat door onder de afbeelding)
De Alkmaarse en Haarlemse fragmenten na vele, vele jaren herenigd. (foto: aangeleverd)
Woensdag waren beide fragmenten eindelijk weer samen. Daarmee werd de geschiedenis voor heel even teruggedraaid, een geschiedenis die van het oorspronkelijke boek maar weinig heel heeft gelaten. Ook elders in Europa zijn er stukjes van teruggevonden, bijvoorbeeld in Polen en Duitsland. En mogelijk ligt er nog wel meer in archieven hier en elders. Zulke vondsten worden online met elkaar verbonden op het platform Fragmentarium.
Het Alkmaarse archiefstuk was afkomstig uit een boekenkaft. Het boek dat erme gekaft was, kwam uit de bibliotheek van de Grote Kerk, de ‘Librije’, legde Lisette Blokker van het Regionaal Archief eerder uit aan Streekstad Centraal. De stukjes perkament bleken uiteindelijk bijna duizend jaar oud te zijn.
Met behulp van Thijs Porck, hoofddocent middeleeuws Engels aan de Universiteit Leiden, kon de tekst worden geïdentificeerd als Oudengels en worden vertaald. Het boekje was bedoeld om Engelstaligen Latijn te leren.
In het Regionaal Archief Alkmaar worden oeroude stukjes perkament bewaard, met daarop Engelse woorden uit de begindagen van deze wereldtaal. Taalkundige Thijs Porck weet alles over Oudengels en vertaalde de Alkmaarse fragmenten. Op maandag 21 oktober geeft hij er een lezing over in het archief.
De Alkmaarse vondst baarde in januari dit jaar internationaal opzien. De fragmenten, overblijfselen van een oud lesboek Latijn, bleken bijvoorbeeld een tot dan toe onbekend Oudengels woord te bevatten. Ook het verhaal achter het boek blijkt welhaast sprookjesachtige proporties hebben, zo bleek uit het gesprek dat Streekstad Centraal toen met Thijs Porck had.
Thijs Porck is universitair hoofddocent middeleeuws Engels in Leiden. Vanuit die deskundigheid zal hij zijn licht laten schijnen op de Alkmaarse fragmenten en hun bijzondere taal.
De publiekslezing is op maandag 21 oktober. De lezing begint om 15 uur en is voor iedereen gratis toegankelijk. Aanmelden kan via info@archiefalkmaar.nl of 072 850 82 00.
